Pravachansar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 82.

< Previous Page   Next Page >


Page 140 of 513
PDF/HTML Page 173 of 546

 

background image
અથાયમેવૈકો ભગવદ્ભિઃ સ્વયમનુભૂયોપદર્શિતો નિઃશ્રેયસસ્ય પારમાર્થિકઃ પન્થા ઇતિ
મતિં વ્યવસ્થાપયતિ
સવ્વે વિ ય અરહંતા તેણ વિધાણેણ ખવિદકમ્મંસા .
કિચ્ચા તધોવદેસં ણિવ્વાદા તે ણમો તેસિં ..૮૨..
સર્વેઽપિ ચાર્હન્તસ્તેન વિધાનેન ક્ષપિતકર્માંશાઃ .
કૃત્વા તથોપદેશં નિર્વૃતાસ્તે નમસ્તેભ્યઃ ..૮૨..
એવમભેદરત્નત્રયપરિણતો જીવઃ શુદ્ધબુદ્ધૈકસ્વભાવમાત્માનં લભતે મુક્તો ભવતીતિ . કિંચ પૂર્વં
જ્ઞાનકણ્ડિકાયાં ‘ઉવઓગવિસુદ્ધો સો ખવેદિ દેહુબ્ભવં દુક્ખં’ ઇત્યુક્તં, અત્ર તુ ‘જહદિ જદિ રાગદોસે
સો અપ્પાણં લહદિ સુદ્ધં’ ઇતિ ભણિતમ્, ઉભયત્ર મોક્ષોઽસ્તિ
. કો વિશેષઃ . પ્રત્યુત્તરમાહતત્ર
શુભાશુભયોર્નિશ્ચયેન સમાનત્વં જ્ઞાત્વા પશ્ચાચ્છુદ્ધે શુભરહિતે નિજસ્વરૂપે સ્થિત્વા મોક્ષં લભતે, તેન
કારણેન શુભાશુભમૂઢત્વનિરાસાર્થં જ્ઞાનકણ્ડિકા ભણ્યતે
. અત્ર તુ દ્રવ્યગુણપર્યાયૈરાપ્તસ્વરૂપં જ્ઞાત્વા
પશ્ચાત્તદ્રૂપે સ્વશુદ્ધાત્મનિ સ્થિત્વા મોક્ષં પ્રાપ્નોતિ, તતઃ કારણાદિયમાપ્તાત્મમૂઢત્વનિરાસાર્થં જ્ઞાનકણ્ડિકા
રાગદ્વેષકો દૂર કરનેકે લિયે અત્યન્ત જાગૃત રહના ચાહિયે .
ભાવાર્થ :૮૦ વીં ગાથામેં બતાયે ગયે ઉપાયસે દર્શનમોહકો દૂર કરકે, અર્થાત્
સમ્યક્દર્શન પ્રાપ્ત કરકે જો જીવ શુદ્ધાત્માનુભૂતિસ્વરૂપ વીતરાગચારિત્રકે પ્રતિબન્ધક રાગ -દ્વેષકો
છોડતા હૈ, પુનઃ -પુનઃ રાગદ્વેષભાવમેં પરિણમિત નહીં હોતા, વહી અભેદરત્નત્રયપરિણત જીવ શુદ્ધ-
બુદ્ધ -એકસ્વભાવ આત્માકો પ્રાપ્ત કરતા હૈ
મુક્ત હોતા હૈ . ઇસલિયે જીવકો સમ્યગ્દર્શન પ્રાપ્ત
કરકે ભી સરાગ ચારિત્ર પ્રાપ્ત કરકે ભી, રાગદ્વેષકે નિવારણાર્થ અત્યન્ત સાવધાન રહના
ચાહિયે
..૮૧..
અબ, યહી એક (-પૂર્વોક્ત ગાથાઓંમેં વર્ણિત યહી એક), ભગવન્તોંને સ્વયં અનુભવ કરકે
પ્રગટ કિયા હુઆ નિઃશ્રેયસકા પારમાર્થિકપન્થ હૈઇસપ્રકાર મતિકો વ્યવસ્થિત કરતે હૈં :
અન્વયાર્થ :[સર્વે અપિ ચ ] સભી [અર્હન્તઃ ] અરહન્ત ભગવાન [તેન વિધાનેન ]
ઉસી વિધિસે [ક્ષપિતકર્માંશાઃ ] કર્માંશોંકા ક્ષય કરકે [તથા ] તથા ઉસીપ્રકારસે [ઉપદેશં
૧. નિઃશ્રેયસ = મોક્ષ .
૨. વ્યવસ્થિત = નિશ્ચિત; સ્થિર .
અર્હંત સૌ કર્મો તણો કરી નાશ એ જ વિધિ વડે,
ઉપદેશ પણ એમ જ કરી, નિર્વૃત થયા; નમું તેમને. ૮૨
.
૧૪૦પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-