અથાયમેવૈકો ભગવદ્ભિઃ સ્વયમનુભૂયોપદર્શિતો નિઃશ્રેયસસ્ય પારમાર્થિકઃ પન્થા ઇતિ મતિં વ્યવસ્થાપયતિ —
એવમભેદરત્નત્રયપરિણતો જીવઃ શુદ્ધબુદ્ધૈકસ્વભાવમાત્માનં લભતે મુક્તો ભવતીતિ . કિંચ પૂર્વં જ્ઞાનકણ્ડિકાયાં ‘ઉવઓગવિસુદ્ધો સો ખવેદિ દેહુબ્ભવં દુક્ખં’ ઇત્યુક્તં, અત્ર તુ ‘જહદિ જદિ રાગદોસે સો અપ્પાણં લહદિ સુદ્ધં’ ઇતિ ભણિતમ્, ઉભયત્ર મોક્ષોઽસ્તિ . કો વિશેષઃ . પ્રત્યુત્તરમાહ — તત્ર શુભાશુભયોર્નિશ્ચયેન સમાનત્વં જ્ઞાત્વા પશ્ચાચ્છુદ્ધે શુભરહિતે નિજસ્વરૂપે સ્થિત્વા મોક્ષં લભતે, તેન કારણેન શુભાશુભમૂઢત્વનિરાસાર્થં જ્ઞાનકણ્ડિકા ભણ્યતે . અત્ર તુ દ્રવ્યગુણપર્યાયૈરાપ્તસ્વરૂપં જ્ઞાત્વા પશ્ચાત્તદ્રૂપે સ્વશુદ્ધાત્મનિ સ્થિત્વા મોક્ષં પ્રાપ્નોતિ, તતઃ કારણાદિયમાપ્તાત્મમૂઢત્વનિરાસાર્થં જ્ઞાનકણ્ડિકા રાગદ્વેષકો દૂર કરનેકે લિયે અત્યન્ત જાગૃત રહના ચાહિયે .
ભાવાર્થ : — ૮૦ વીં ગાથામેં બતાયે ગયે ઉપાયસે દર્શનમોહકો દૂર કરકે, અર્થાત્ સમ્યક્દર્શન પ્રાપ્ત કરકે જો જીવ શુદ્ધાત્માનુભૂતિસ્વરૂપ વીતરાગચારિત્રકે પ્રતિબન્ધક રાગ -દ્વેષકો છોડતા હૈ, પુનઃ -પુનઃ રાગદ્વેષભાવમેં પરિણમિત નહીં હોતા, વહી અભેદરત્નત્રયપરિણત જીવ શુદ્ધ- બુદ્ધ -એકસ્વભાવ આત્માકો પ્રાપ્ત કરતા હૈ — મુક્ત હોતા હૈ . ઇસલિયે જીવકો સમ્યગ્દર્શન પ્રાપ્ત કરકે ભી સરાગ ચારિત્ર પ્રાપ્ત કરકે ભી, રાગદ્વેષકે નિવારણાર્થ અત્યન્ત સાવધાન રહના ચાહિયે ..૮૧..
અબ, યહી એક (-પૂર્વોક્ત ગાથાઓંમેં વર્ણિત યહી એક), ભગવન્તોંને સ્વયં અનુભવ કરકે પ્રગટ કિયા હુઆ ૧નિઃશ્રેયસકા પારમાર્થિકપન્થ હૈ — ઇસપ્રકાર મતિકો ૨વ્યવસ્થિત કરતે હૈં : —
અન્વયાર્થ : — [સર્વે અપિ ચ ] સભી [અર્હન્તઃ ] અરહન્ત ભગવાન [તેન વિધાનેન ] ઉસી વિધિસે [ક્ષપિતકર્માંશાઃ ] કર્માંશોંકા ક્ષય કરકે [તથા ] તથા ઉસીપ્રકારસે [ઉપદેશં
અર્હંત સૌ કર્મો તણો કરી નાશ એ જ વિધિ વડે, ઉપદેશ પણ એમ જ કરી, નિર્વૃત થયા; નમું તેમને. ૮૨.
૧૪૦પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-
૧. નિઃશ્રેયસ = મોક્ષ .
૨. વ્યવસ્થિત = નિશ્ચિત; સ્થિર .