Pravachansar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 84.

< Previous Page   Next Page >


Page 144 of 513
PDF/HTML Page 177 of 546

 

background image
અથાનિષ્ટકાર્યકારણત્વમભિધાય ત્રિભૂમિકસ્યાપિ મોહસ્ય ક્ષયમાસૂત્રયતિ
મોહેણ વ રાગેણ વ દોસેણ વ પરિણદસ્સ જીવસ્સ .
જાયદિ વિવિહો બંધો તમ્હા તે સંખવઇદવ્વા ..૮૪..
મોહેન વા રાગેણ વા દ્વેષેણ વા પરિણતસ્ય જીવસ્ય .
જાયતે વિવિધો બન્ધસ્તસ્માત્તે સંક્ષપયિતવ્યાઃ ..૮૪..
એવમસ્ય તત્ત્વાપ્રતિપત્તિનિમીલિતસ્ય, મોહેન વા રાગેણ વા દ્વેષેણ વા પરિણતસ્ય,
તૃણપટલાવચ્છન્નગર્તસંગતસ્ય કરેણુકુટ્ટનીગાત્રાસક્તસ્ય પ્રતિદ્વિરદદર્શનોદ્ધતપ્રવિધાવિતસ્ય ચ
સિન્ધુરસ્યેવ, ભવતિ નામ નાનાવિધો બન્ધઃ
. તતોઽમી અનિષ્ટકાર્યકારિણો મુમુક્ષુણા
મોહરાગદ્વેષાઃ સમ્યગ્નિર્મૂલકાષં કષિત્વા ક્ષપણીયાઃ ..૮૪..
૧૪પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-
અબ, તીનોં પ્રકારકે મોહકો અનિષ્ટ કાર્યકા કારણ કહકર ઉસકા (-તીન પ્રકારકે
મોહકા) ક્ષય કરનેકો સૂત્ર દ્વારા કહતે હૈં :
અન્વયાર્થ :[મોહેન વા ] મોહરૂપ [રાગેણ વા ] રાગરૂપ [દ્વેષેણ વા ] અથવા
દ્વેષરૂપ [પરિણતસ્ય જીવસ્ય] પરિણમિત જીવકે [વિવિધઃ બંધઃ ] વિવિધ બંધ [જાયતે ] હોતા
હૈ; [તસ્માત્ ] ઇસલિયે [તે ] વે (મોહ -રાગ -દ્વેષ) [સંક્ષપયિતવ્યાઃ ] સમ્પૂર્ણતયા ક્ષય કરને
યોગ્ય હૈં
..૮૪..
ટીકા :ઇસપ્રકાર તત્ત્વ -અપ્રતિપત્તિ (-વસ્તુસ્વરૂપકે અજ્ઞાન) સે બંદ હુએ, મોહ-
રૂપ -રાગરૂપ યા દ્વેષરૂપ પરિણમિત હોતે હુએ ઇસ જીવકોઘાસકે ઢેરસે ઢઁકે હુએ ખેકા સંગ
કરનેવાલે હાથીકી ભાઁતિ, હથિનીરૂપી કુટ્ટનીકે શરીરમેં આસક્ત હાથીકી ભાઁતિ ઔર વિરોધી
હાથીકો દેખકર, ઉત્તેજિત હોકર (ઉસકી ઓર) દૌડતે હુએ હાથીકી ભાઁતિ
વિવિધ પ્રકારકા
બંધ હોતા હૈ; ઇસલિયે મુમુક્ષુ જીવકો અનિષ્ટ કાર્ય કરનેવાલે ઇસ મોહ, રાગ ઔર દ્વેષકા યથાવત્
મોહેણ વ રાગેણ વ દોસેણ વ પરિણદસ્સ જીવસ્સ મોહરાગદ્વેષપરિણતસ્ય મોહાદિરહિતપરમાત્મસ્વરૂપ-
પરિણતિચ્યુતસ્ય બહિર્મુખજીવસ્ય જાયદિ વિવિહો બંધો શુદ્ધોપયોગલક્ષણો ભાવમોક્ષસ્તદ્બલેન જીવ-
પ્રદેશકર્મપ્રદેશાનામત્યન્તવિશ્લેષો દ્રવ્યમોક્ષઃ, ઇત્થંભૂતદ્રવ્યભાવમોક્ષાદ્વિલક્ષણઃ સર્વપ્રકારોપાદેયભૂતસ્વા-
ભાવિકસુખવિપરીતસ્ય નારકાદિદુઃખસ્ય કારણભૂતો વિવિધબન્ધો જાયતે
. તમ્હા તે સંખવઇદવ્વા યતો
રે ! મોહરૂપ વા રાગરૂપ વા દ્વેષપરિણત જીવને
વિધવિધ થાયે બંધ, તેથી સર્વ તે ક્ષયયોગ્ય છે
. ૮૪.