સત્તાસંબદ્ધેદે સવિસેસે જો હિ ણેવ સામણ્ણે .
યો હિ નામૈતાનિ સાદૃશ્યાસ્તિત્વેન સામાન્યમનુવ્રજન્ત્યપિ સ્વરૂપાસ્તિત્વેનાશ્લિષ્ટ- વિશેષાણિ દ્રવ્યાણિ સ્વપરાવચ્છેદેનાપરિચ્છિન્દન્નશ્રદ્દધાનો વા એવમેવ શ્રામણ્યેનાત્માનં દમયતિ તસ્માચ્છુદ્ધોપયોગલક્ષણધર્મોઽપિ ન સંભવતીતિ નિશ્ચિનોતિ – સત્તાસંબદ્ધે મહાસત્તાસંબન્ધેન સહિતાન્ એદે એતાન્ પૂર્વોક્તશુદ્ધજીવાદિપદાર્થાન્ . પુનરપિ કિંવિશિષ્ટાન્ . સવિસેસે વિશેષસત્તાવાન્તરસત્તા સ્વકીય- સ્વકીયસ્વરૂપસત્તા તયા સહિતાન્ જો હિ ણેવ સામણ્ણે સદ્દહદિ યઃ કર્તા દ્રવ્યશ્રામણ્યે સ્થિતોઽપિ ન શ્રદ્ધત્તે
અબ, ન્યાયપૂર્વક ઐસા વિચાર કરતે હૈં કિ – જિનેન્દ્રોક્ત અર્થોંકે શ્રદ્ધાન બિના ધર્મલાભ (શુદ્ધાત્મઅનુભવરૂપ ધર્મપ્રાપ્તિ) નહીં હોતા —
અન્વયાર્થ : — [યઃ હિ ] જો (જીવ) [શ્રામણ્યે ] શ્રમણાવસ્થામેં [એતાન્ સત્તા- સંબદ્ધાન્ સવિશેષતાન્ ] ઇન ૧સત્તાસંયુક્ત ૨સવિશેષ પદાર્થોંકી [ન એવ શ્રદ્દધાતિ ] શ્રદ્ધા નહીં કરતા, [સઃ ] વહ [શ્રમણઃ ન ] શ્રમણ નહીં હૈ; [તતઃ ધર્મઃ ન સંભવતિ ] ઉસસે ધર્મકા ઉદ્ભવ નહીં હોતા (અર્થાત્ ઉસ શ્રમણાભાસકે ધર્મ નહીં હોતા .) ..૯૧..
ટીકા : — જો (જીવ) ઇન દ્રવ્યોંકો — કિ જો (દ્રવ્ય) ૩સાદૃશ્ય -અસ્તિત્વકે દ્વારા સમાનતાકો ધારણ કરતે હુએ સ્વરૂપ – અસ્તિત્વકે દ્વારા વિશેષયુક્ત હૈં ઉન્હેં — સ્વ -પરકે ભેદપૂર્વક ન જાનતા હુઆ ઔર શ્રદ્ધા ન કરતા હુઆ યોં હી (જ્ઞાન -શ્રદ્ધાકે બિના) માત્ર શ્રમણતાસે (દ્રવ્યમુનિત્વસે) આત્માકા દમન કરતા હૈ વહ વાસ્તવમેં શ્રમણ નહીં હૈ; ઇસલિયે, જૈસે જિસે
શ્રામણ્યમાં સત્તામયી સવિશેષ આ દ્રવ્યો તણી શ્રદ્ધા નહિ, તે શ્રમણ ના; તેમાંથી ધર્મોદ્ભવ નહીં. ૯૧.
૧૫૬પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-
૧. સત્તાસંયુક્ત = અસ્તિત્વવાલે .
૨. સવિશેષ = વિશેષસહિત; ભેદવાલે; ભિન્ન -ભિન્ન .
૩. અસ્તિત્વ દો પ્રકારકા હૈ : — સાદૃશ્ય – અસ્તિત્વ ઔર સ્વરૂપ – અસ્તિત્વ . સાદૃશ્ય -અસ્તિત્વકી અપેક્ષાસે સર્વ દ્રવ્યોંમેં સમાનતા હૈ, ઔર સ્વરૂપ -અસ્તિત્વકી અપેક્ષાસે સમસ્ત દ્રવ્યોંમેં વિશેષતા હૈ