મત્યસ્યાત્મનઃ સ્વભાવ એવ સ્થિતિમાસૂત્રયન્તિ, તે ખલુ સહજવિજૃમ્ભિતાનેકાન્તદૃષ્ટિપ્રક્ષપિત-
સમસ્તૈકાન્તદૃષ્ટિપરિગ્રહગ્રહા મનુષ્યાદિગતિષુ તદ્વિગ્રહેષુ ચાવિહિતાહંકારમમકારા
અનેકાપવરકસંચારિતરત્નપ્રદીપમિવૈકરૂપમેવાત્માનમુપલભમાના અવિચલિતચેતનાવિલાસ-
માત્રમાત્મવ્યવહારમુરરીકૃત્ય ક્રોડીકૃતસમસ્તક્રિયાકુટુમ્બકં મનુષ્યવ્યવહારમનાશ્રયન્તો વિશ્રાન્ત-
રાગદ્વેષોન્મેષતયા પરમમૌદાસીન્યમવલંબમાના નિરસ્તસમસ્તપરદ્રવ્યસંગતિતયા સ્વદ્રવ્યેણૈવ કેવલેન
સંગતત્વાત્સ્વસમયા જાયન્તે
.
અતઃ સ્વસમય એવાત્મન -સ્તત્ત્વમ્ ..૯૪..
નિરતાઃ જીવાઃ પરસમઇગ ત્તિ ણિદ્દિટ્ઠા તે પરસમયા ઇતિ નિર્દિષ્ટાઃ ક થિતાઃ . તથાહિતથાહિ —
મનુષ્યાદિપર્યાયરૂપોઽહમિત્યહઙ્કારો ભણ્યતે, મનુષ્યાદિશરીરં તચ્છરીરાધારોત્પન્નપઞ્ચેન્દ્રિયવિષયસુખસ્વરૂપં
ચ મમેતિ મમકારો ભણ્યતે, તાભ્યાં પરિણતાઃ મમકારાહઙ્કારરહિતપરમચૈતન્યચમત્કારપરિણતેશ્ચ્યુતા યે તે
ક ર્મોદયજનિતપરપર્યાયનિરતત્વાત્પરસમયા મિથ્યાદૃષ્ટયો ભણ્યન્તે . આદસહાવમ્હિ ઠિદા યે પુનરાત્મસ્વરૂપે
સ્થિતાસ્તે સગસમયા મુણેદવ્વા સ્વસમયા મન્તવ્યા જ્ઞાતવ્યા ઇતિ . તદ્યથાતદ્યથા — અનેકાપવરક સંચારિતૈક -
રત્નપ્રદીપ ઇવાનેક શરીરેષ્વપ્યેકોઽહમિતિ દૃઢસંસ્કારેણ નિજશુદ્ધાત્મનિ સ્થિતા યે તે ક ર્મોદયજનિત-
પર્યાયપરિણતિરહિતત્વાત્સ્વસમયા ભવન્તીત્યર્થઃ ..૯૪.. અથ દ્રવ્યસ્ય સત્તાદિલક્ષણત્રયં સૂચયતિ —
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞેયતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૧૬૯
પ્ર ૨૨
હૈં (-લીન હોતે હૈં), વે — જિન્હોંને સહજ -વિકસિત અનેકાન્તદૃષ્ટિ સે સમસ્ત એકાન્તદૃષ્ટિકે
૧પરિગ્રહકે આગ્રહ પ્રક્ષીણ કર દિયે હૈં, ઐસે — મનુષ્યાદિ ગતિયોંમેં ઔર ઉન ગતિયોંકે શરીરોંમેં
અહંકાર – મમકાર ન કરકે અનેક કક્ષોં (કમરોં) મેં ૨સંચારિત રત્નદીપકકી ભાઁતિ એકરૂપ
હી આત્માકો ઉપલબ્ધ (-અનુભવ) કરતે હુયે, અવિચલિત -ચેતનાવિલાસમાત્ર આત્મવ્યવહારકો
અંગીકાર કરકે, જિસમેં સમસ્ત ક્રિયાકલાપસે ભેંટ કી જાતી હૈ ઐસે મનુષ્યવ્યવહારકા આશ્રય
નહીં કરતે હુયે, રાગદ્વેષકા ઉન્મેષ (પ્રાકટય) રુક જાનેસે પરમ ઉદાસીનતાકા આલમ્બન લેતે
હુયે, સમસ્ત પરદ્રવ્યોંકી સંગતિ દૂર કર દેનેસે માત્ર સ્વદ્રવ્યકે સાથ હી સંગતતા હોનેસે વાસ્તવમેં
૩સ્વસમય હોતે હૈં અર્થાત્ સ્વસમયરૂપ પરિણમિત હોતે હૈં .
ઇસલિયે સ્વસમય હી આત્માકા તત્ત્વ હૈ .
૧. પરિગ્રહ = સ્વીકાર; અંગીકાર .
૨. સંચારિત = લેજાયે ગયે . (જૈસે ભિન્ન -ભિન્ન કમરોંમેં લેજાયા ગયા રત્નદીપક એકરૂપ હી હૈ, વહ કિંચિત્માત્ર
ભી કમરેકે રૂપમેં નહીં હોતા, ઔર ન કમરેકી ક્રિયા કરતા હૈ, ઉસીપ્રકાર ભિન્ન -ભિન્ન શરીરોંમેં પ્રવિષ્ટ
હોનેવાલા આત્મા એકરૂપ હી હૈ, વહ કિંચિત્માત્ર ભી શરીરરૂપ નહીં હોતા ઔર ન શરીરકી ક્રિયા કરતા
હૈ – ઇસપ્રકાર જ્ઞાની જાનતા હૈ .)
૩. જો જીવ સ્વકે સાથ એકત્વકી માન્યતાપૂર્વક (સ્વકે સાથ) યુક્ત હોતા હૈ ઉસે સ્વ -સમય કહા જાતા
.