સર્વમિતિ યાવત્ . તતો નિઃશેષાવરણક્ષયક્ષણ એવ લોકાલોકવિભાગવિભક્તસમસ્તવસ્ત્વાકાર- પારમુપગમ્ય તથૈવાપ્રચ્યુતત્વેન વ્યવસ્થિતત્વાત્ જ્ઞાનં સર્વગતમ્ ..૨૩..
લોકં ભવતિ . શુદ્ધબુદ્ધૈકસ્વભાવસર્વપ્રકારોપાદેયભૂતપરમાત્મદ્રવ્યાદિષડ્દ્રવ્યાત્મકો લોકઃ, લોકાદ્બહિ- ર્ભાગે શુદ્ધાકાશમલોકઃ, તચ્ચ લોકાલોકદ્વયં સ્વકીયસ્વકીયાનન્તપર્યાયપરિણતિરૂપેણાનિત્યમપિ દ્રવ્યાર્થિકનયેન નિત્યમ્ . તમ્હા ણાણં તુ સવ્વગયં યસ્માન્નિશ્ચયરત્નત્રયાત્મકશુદ્ધોપયોગભાવનાબલેનોત્પન્નં યત્કેવલજ્ઞાનં તટ્ટઙ્કોત્કીર્ણાકારન્યાયેન નિરન્તરં પૂર્વોક્તજ્ઞેયં જાનાતિ, તસ્માદ્વયવહારેણ તુ જ્ઞાનં સર્વગતં ભણ્યતે . તતઃ સ્થિતમેતદાત્મા જ્ઞાનપ્રમાણં જ્ઞાનં સર્વગતમિતિ ..૨૩.. અથાત્માનં જ્ઞાનપ્રમાણં યે ન મન્યન્તે તત્ર હીનાધિકત્વે દૂષણં દદાતિ — ણાણપ્પમાણમાદા ણ હવદિ જસ્સેહ જ્ઞાનપ્રમાણમાત્મા ન ભવતિ (જ્ઞેય છહોં દ્રવ્યોંકા સમૂહ અર્થાત્ સબ કુછ હૈ) ઇસલિયે નિઃશેષ આવરણકે ક્ષયકે સમય હી લોક ઔર અલોકકે વિભાગસે વિભક્ત સમસ્ત વસ્તુઓંકે આકારોંકે પારકો પ્રાપ્ત કરકે ઇસીપ્રકાર અચ્યુતરૂપ રહને સે જ્ઞાન સર્વગત હૈ .
ભાવાર્થ : — ગુણ -પર્યાયસે દ્રવ્ય અનન્ય હૈ ઇસલિયે આત્મા જ્ઞાનસે હીનાધિક ન હોનેસે જ્ઞાન જિતના હી હૈ; ઔર જૈસે દાહ્ય (જલને યોગ્ય પદાર્થ) કા અવલમ્બન કરનેવાલા દહન દાહ્યકે બરાબર હી હૈ ઉસી પ્રકાર જ્ઞેયકા અવલમ્બન કરનેવાલા જ્ઞાન જ્ઞેયકે બરાબર હી હૈ . જ્ઞેય તો સમસ્ત લોકાલોક અર્થાત્ સબ હી હૈ . ઇસલિયે, સર્વ આવરણકા ક્ષય હોતે હી (જ્ઞાન) સબકો જાનતા હૈ ઔર ફિ ર કભી ભી સબકે જાનનેસે ચ્યુત નહીં હોતા ઇસલિયે જ્ઞાન સર્વવ્યાપક હૈ ..૨૩..
અબ આત્માકો જ્ઞાન પ્રમાણ ન માનનેમેં દો પક્ષ ઉપસ્થિત કરકે દોષ બતલાતે હૈં : — જીવદ્રવ્ય જ્ઞાનપ્રમાણ નહિ — એ માન્યતા છે જેહને, તેના મતે જીવ જ્ઞાનથી હીન કે અધિક અવશ્ય છે.૨૪. જો હીન આત્મા હોય, નવ જાણે અચેતન જ્ઞાન એ, ને અધિક જ્ઞાનથી હોય તો વણ જ્ઞાન ક્યમ જાણે અરે ?૨૫.