Pravachansar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 33.

< Previous Page   Next Page >


Page 55 of 513
PDF/HTML Page 88 of 546

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞાનતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૫૫
અથ કેવલજ્ઞાનિશ્રુતજ્ઞાનિનોરવિશેષદર્શનેન વિશેષાકાંક્ષાક્ષોભં ક્ષપયતિ
જો હિ સુદેણ વિજાણદિ અપ્પાણં જાણગં સહાવેણ .
તં સુયકેવલિમિસિણો ભણંતિ લોગપ્પદીવયરા ..૩૩..
યો હિ શ્રુતેન વિજાનાત્યાત્માનં જ્ઞાયકં સ્વભાવેન .
તં શ્રુતકેવલિનમૃષયો ભણન્તિ લોકપ્રદીપકરાઃ ..૩૩..

ગાથાપઞ્ચકં ગતમ્ . અથ યથા નિરાવરણસકલવ્યક્તિલક્ષણેન કેવલજ્ઞાનેનાત્મપરિજ્ઞાનં ભવતિ તથા સાવરણૈકદેશવ્યક્તિલક્ષણેન કેવલજ્ઞાનોત્પત્તિબીજભૂતેન સ્વસંવેદનજ્ઞાનરૂપભાવશ્રુતેનાપ્યાત્મપરિજ્ઞાનં ભવતીતિ નિશ્ચિનોતિ . અથવા દ્વિતીયપાતનિકા --યથા કેવલજ્ઞાનં પ્રમાણં ભવતિ તથા કેવલ- જ્ઞાનપ્રણીતપદાર્થપ્રકાશકં શ્રુતજ્ઞાનમપિ પરોક્ષપ્રમાણં ભવતીતિ પાતનિકાદ્વયં મનસિ ધૃત્વા સૂત્રમિદં પ્રતિપાદયતિ ---જો યઃ કર્તા હિ સ્ફુ ટં સુદેણ નિર્વિકારસ્વસંવિત્તિરૂપભાવશ્રુતપરિણામેન વિજાણદિ જ્ઞાન હોતા હૈ ઇસલિયે ઉનકા જ્ઞાન એક જ્ઞેયમેંસે દૂસરેમેં ઔર દૂસરેસે તીસરેમેં નહીં બદલતા તથા ઉન્હેં કુછ ભી જાનના શેષ નહીં રહતા ઇસલિયે ઉનકા જ્ઞાન કિસી વિશેષ જ્ઞેયાકારકો જાનનેકે પ્રતિ ભી નહીં જાતા; ઇસપ્રકાર ભી વે પરસે સર્વથા ભિન્ન હૈં . [યદિ જાનનક્રિયા બદલતી હો તભી ઉસે વિકલ્પ (પર -નિમિત્તક રાગદ્વેષ) હો સકતે હૈં ઔર તભી ઇતના પરદ્રવ્યકે સાથકા સમ્બન્ધ કહલાતા હૈ . કિન્તુ કેવલીભગવાનકી જ્ઞપ્તિકા પરિવર્તન નહીં હોતા ઇસલિયે વે પરસે અત્યન્ત ભિન્ન હૈં . ] ઇસપ્રકાર કેવલજ્ઞાનપ્રાપ્ત આત્મા પરસે અત્યન્ત ભિન્ન હોનેસે ઔર પ્રત્યેક આત્મા સ્વભાવસે કેવલીભગવાન જૈસા હી હોનેસે યહ સિદ્ધ હુઆ કિ નિશ્ચયસે પ્રત્યેક આત્મા પરસે ભિન્ન હૈ ..૩૨..

અબ કેવલજ્ઞાનીકો ઔર શ્રુતજ્ઞાનીકો અવિશેષરૂપસે દિખાકર વિશેષ આકાંક્ષાકે ક્ષોભકા ક્ષય કરતે હૈં (અર્થાત્ કેવલજ્ઞાનીમેં ઔર શ્રુતજ્ઞાનીમેં અન્તર નહીં હૈ ઐસા બતલાકર વિશેષ જાનનેકી ઇચ્છાકે ક્ષોભકો નષ્ટ કરતે હૈં ) :

અન્વયાર્થ :[યઃ હિ ] જો વાસ્તવમેં [શ્રુતેન ] શ્રુતજ્ઞાનકે દ્વારા [સ્વભાવેન જ્ઞાયકં ] સ્વભાવસે જ્ઞાયક (અર્થાત્ જ્ઞાયાકસ્વભાવ) [આત્માનં ] આત્માકો [વિજાનાતિ ] જાનતા હૈ [તં ] ઉસે [લોકપ્રદીપકરાઃ ] લોકકે પ્રકાશક [ઋષયઃ ] ઋષીશ્વરગણ [શ્રુતકેવલિનં ભણન્તિ ] શ્રુતકેવલી કહતે હૈં ..૩૩..

શ્રુતજ્ઞાનથી જાણે ખરે જ્ઞાયકસ્વભાવી આત્મને, ઋષિઓ પ્રકાશક લોકના શ્રુતકેવલી તેને કહે. ૩૩.