કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
સુત્તં જિણોવદિટ્ઠં પોગ્ગલદવ્વપ્પગેહિં વયણેહિં .
પૂર્વોક્તલક્ષણસ્યાત્મનો ભાવશ્રુતજ્ઞાનેન સ્વસંવેદનાન્નિશ્ચયશ્રુતકેવલી ભવતીતિ . કિંચ --યથા કોઽપિ દેવદત્ત આદિત્યોદયેન દિવસે પશ્યતિ, રાત્રૌ કિમપિ પ્રદીપેનેતિ . તથાદિત્યોદયસ્થાનીયેન કેવલજ્ઞાનેન દિવસસ્થાનીયમોક્ષપર્યાયે ભગવાનાત્માનં પશ્યતિ, સંસારી વિવેકિજનઃ પુનર્નિશાસ્થાનીયસંસારપર્યાયે
ભાવાર્થ : — ભગવાન સમસ્ત પદાર્થોંકો જાનતે હૈં, માત્ર ઇસલિયે હી વે ‘કેવલી’ નહીં કહલાતે, કિન્તુ કેવલ અર્થાત્ શુદ્ધ આત્માકો જાનને -અનુભવ કરનેસે ‘કેવલી’ કહલાતે હૈં . કેવલ (-શુદ્ધ) આત્માકે જાનને -અનુભવ કરનેવાલા શ્રુતજ્ઞાની ભી ‘શ્રુતકેવલી’ કહલાતા હૈ . કેવલી ઔર શ્રુતકેવલીમેં ઇતના માત્ર અન્તર હૈ કિ — જિસમેં ચૈતન્યકે સમસ્ત વિશેષ એક હી સાથ પરિણમિત હોતે હૈં ઐસે કેવલજ્ઞાનકે દ્વારા કેવલી કેવલ આત્માકા અનુભવ કરતે હૈં જિસમેં ચૈતન્યકે કુછ વિશેષ ક્રમશઃ પરિણમિત હોતે હૈં ઐસે શ્રુતજ્ઞાનકે દ્વારા શ્રુતકેવલી કેવલ આત્માકા અનુભવ કરતે હૈં; અર્થાત્, કેવલી સૂર્યકે સમાન કેવલજ્ઞાનકે દ્વારા આત્માકો દેખતે ઔર અનુભવ કરતે હૈં તથા શ્રુતકેવલી દીપકકે સમાન શ્રુતજ્ઞાનકે દ્વારા આત્માકો દેખતે ઔર અનુભવ કરતે હૈં, ઇસપ્રકાર કેવલી ઔર શ્રુતકેવલીમેં સ્વરૂપસ્થિરતાકી તરતમતારૂપ ભેદ હી મુખ્ય હૈ, કમ- બઢ (પદાર્થ) જાનનેરૂપ ભેદ અત્યન્ત ગૌણ હૈ . ઇસલિયે અધિક જાનનેકી ઇચ્છાકા ક્ષોભ છોડકર સ્વરૂપમેં હી નિશ્ચલ રહના યોગ્ય હૈ . યહી કેવલજ્ઞાન -પ્રાપ્તિકા ઉપાય હૈ ..૩૩..
અબ, જ્ઞાનકે શ્રુત -ઉપાધિકૃત ભેદકો દૂર કરતે હૈં (અર્થાત્ ઐસા બતલાતે હૈં કિ શ્રુતજ્ઞાન ભી જ્ઞાન હી હૈ, શ્રુતરૂપ ઉપાધિકે કારણ જ્ઞાનમેં કોઈ ભેદ નહીં હોતા) : —
અન્વયાર્થ : — [સૂત્રં ] સૂત્ર અર્થાત્ [પુદ્ગલદ્રવ્યાત્મકૈઃ વચનૈઃ ] પુદ્ગલદ્રવ્યાત્મક વચનોંકે દ્વારા [જિનોપદિષ્ટં ] જિનેન્દ્ર ભગવાનકે દ્વારા ઉપદિષ્ટ વહ [તજ્જ્ઞપ્તિઃ હી ] ઉસકી જ્ઞપ્તિ [જ્ઞાનં ] જ્ઞાન હૈ [ચ ] ઔર ઉસે [સૂત્રસ્ય જ્ઞપ્તિઃ ] સૂત્રકી જ્ઞપ્તિ (શ્રુતજ્ઞાન) [ભણિતા ] કહા ગયા હૈ ..૩૪..
છે જ્ઞપ્તિ તેની જ્ઞાન, તેને સૂત્રની જ્ઞપ્તિ કહે. ૩૪.