(sragdharā)
jānannapyeṣ viśvaṁ yugapadapi bhavadbhāvibhūtaṁ samastaṁ
mohābhāvādyadātmā pariṇamati paraṁ naiv nirlūnakarmā .
tenāste mukta ev prasabhavikasitajñaptivistārapīt-
jñeyākārāṁ trilokīṁ pr̥thagapr̥thagath dyotayan jñānamūrtiḥ ..4..
—iti jñānādhikāraḥ .
ath jñānādabhinnasya saukhyasya svarūpaṁ prapaṁcayan jñānasaukhyayoḥ heyopādeyatvaṁ
cintayati —
atthi amuttaṁ muttaṁ adiṁdiyaṁ iṁdiyaṁ ca atthesu .
ṇāṇaṁ ca tahā sokkhaṁ jaṁ tesu paraṁ ca taṁ ṇeyaṁ ..53..
vijñānāni tyaktvā sakalavimalakevalajñānasya karmabandhākāraṇabhūtasya yadbījabhūtaṁ nirvikārasvasaṁvedanajñānaṁ
tatraiv bhāvanā kartavyetyabhiprāyaḥ ..52.. evaṁ rāgadveṣamoharahitatvātkevalināṁ bandho nāstīti kathanarūpeṇ
jñānaprapañcasamāptimukhyatven caikasūtreṇāṣṭamasthalaṁ gatam .
90pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
sanmukh vr̥tti honā (-jñey padārthoṁke prati pariṇamit honā) vah bandhakā kāraṇ hai ..52..
(ab, pūrvokta āśayako kāvyadvārā kahakar, kevalajñānī ātmākī mahimā batākar
yah jñān -adhikār pūrṇa kiyā jātā hai .)
artha : — jisane karmoṁko ched ḍālā hai aisā yah ātmā bhūt, bhaviṣyat aur vartamān
samasta viśvako (arthāt tīnoṁ kālakī paryāyoṁse yukta samasta padārthoṁko) ek hī sāth jānatā
huā bhī mohake abhāvake kāraṇ pararūp pariṇamit nahīṁ hotā, isaliye ab, jisake samasta
jñeyākāroṁko atyanta vikasit jñaptike vistārase svayaṁ pī gayā hai aisai tīnoṁlokake padārthoṁko
pr̥thak aur apr̥thak prakāśit karatā huā vah jñānamūrti mukta hī rahatā hai .
is prakār jñān – adhikār samāpta huā .
ab, jñānase abhinna sukhakā svarūp vistārapūrvak varṇan karate hue jñān aur sukhakī
heyopādeyatākā (arthāt kaunasā jñān tathā sukh hey hai aur kaunasā upādey hai vah) vicār
karate haiṁ : –
arthonuṁ jñān amūrta, mūrta, atīndriy ne aindriy che,
che sukh paṇ evuṁj, tyāṁ paradhān je te grāhya che. 53.