astyamūrtaṁ mūrtamatīndriyamaindriyaṁ cārtheṣu .
jñānaṁ ca tathā saukhyaṁ yatteṣu paraṁ ca tat jñeyam ..53..
atra jñānaṁ saukhyaṁ ca mūrtamindriyajaṁ caikamasti . itaradamūrtamatīndriyaṁ cāsti . tatra
yadamūrtamatīndriyaṁ ca tatpradhānatvādupādeyatven jñātavyam . tatrādyaṁ mūrtābhiḥ kṣāyopaśamikībhirup-
yogaśaktibhistathāvidhebhya indriyebhyaḥ samutpadyamānaṁ parāyattatvāt kādācitkaṁ kramakr̥tapravr̥tti
ath jñānaprapañcavyākhyānānantaraṁ jñānādhārasarvajñaṁ namaskaroti ---
tassa ṇamāiṁ logo devāsuramaṇuarāyasaṁbaṁdho .
bhatto karedi ṇiccaṁ uvajutto taṁ tahā vi ahaṁ ..“2..
karedi karoti . sa kaḥ . logo lokaḥ . kathaṁbhūtaḥ . devāsuramaṇuarāyasaṁbaṁdho devāsuramanuṣya-
rājasaṁbandhaḥ . punarapi kathaṁbhūtaḥ . bhatto bhaktaḥ . ṇiccaṁ nityaṁ sarvakālam . punarapi kiṁviśiṣṭaḥ . uvajutto
upayukta udyataḥ . itthaṁbhūto lokaḥ kāṁ karoti . ṇamāiṁ namasyāṁ namaskriyām . kasya . tassa tasya
pūrvoktasarvajñasya . taṁ tahā vi ahaṁ taṁ sarvajñaṁ tathā tenaiv prakāreṇāhamapi granthakartā namaskaromīti .
ayamatrārthaḥ ---yathā devendracakravartyādayo‘nantākṣayasukhādiguṇāspadaṁ sarvajñasvarūpaṁ namaskurvanti, tathaivāh-
mapi tatpadābhilāṣī paramabhaktyā praṇamāmi ..★2.. evamaṣṭābhiḥ sthalairdvātriṁśadgāthāstadanantaraṁ namaskār-
gāthā ceti samudāyen trayastriṁśatsūtrairjñānaprapañcanāmā tr̥tīyo‘ntarādhikāraḥ samāptaḥ . ath sukh-
prapañcābhidhānāntarādhikāre‘ṣṭādaś gāthā bhavanti . atra pañcasthalāni, teṣu prathamasthale ‘atthi amuttaṁ’
1. indriyaj = indriyoṁ dvārā utpanna honevālā; aindriy .
2. kādācitka = kadācit – kabhī kabhī honevālā; anitya ..
kahānajainaśāstramālā ]
jñānatattva -prajñāpan
91
anvayārtha : — [artheṣu jñānaṁ ] padārtha sambandhī jñān [amūrtaṁ mūrtaṁ ] amūrta yā mūrta,
[atīndriyaṁ aindriyaṁ ca asti ] atīndriy yā aindriy hotā hai; [ca tathā saukhyaṁ ] aur isīprakār
(amūrta yā mūrta, atīndriy yā aindriy) sukh hotā hai . [teṣu ca yat paraṁ ] usameṁ jo pradhān –
utkr̥ṣṭa hai [tat jñeyaṁ ] vah upādeyarūp jānanā ..53..
ṭīkā : — yahān̐, (jñān tathā sukh do prakārakā hai – ) ek jñān tathā sukh mūrta aur
1indriyaj hai; aur dūsarā (jñān tathā sukh) amūrta aur atīndriy hai . usameṁ jo amūrta aur
atīndriy hai vah pradhān honese upādeyarūp jānanā .
vahān̐, pahalā jñān tathā sukh mūrtarūp aisī kṣāyopaśamik upayogaśaktiyoṁse us-
us prakārakī indriyoṁke dvārā utpanna hotā huā parādhīn honese 2kādācitka, kramaśaḥ