tikramādyathoditānubhāvamanubhavattat ken nām nivāryet . atastadupādeyam ..54..
athendriyasaukhyasādhanībhūtamindriyajñānaṁ heyaṁ praṇindati —
jīvo sayaṁ amutto muttigado teṇ muttiṇā muttaṁ .
ogeṇhittā joggaṁ jāṇadi vā taṁ ṇa jāṇādi ..55..
jīvaḥ svayamamūrto mūrtigatasten mūrten mūrtam .
avagr̥hya yogyaṁ jānāti vā tanna jānāti ..55..
indriyajñānaṁ hi mūrtopalambhakaṁ mūrtopalabhyaṁ ca . tadvān jīvaḥ svayamamūrto‘pi
kathanamukhyatvenaikagāthayā dvitīyasthalaṁ gatam ..54.. ath heyabhūtasyendriyasukhasya kāraṇatvādalpa-
viṣayatvāccendriyajñānaṁ heyamityupadiśati ---jīvo sayaṁ amutto jīvastāvacchaktirūpeṇ śuddhadravyārthik-
1. avagrah = matijñānase kisī padārthako jānanekā prārambha hone par pahale hī avagrah hotā hai kyoṁki matijñān
avagrah, īhā, avāy aur dhāraṇā — is kramase jānatā hai .
2. upalambhak = batānevālā, jānanemeṁ nimittabhūt . (indriyajñānako padārthoṁke jānanemeṁ nimittabhūt mūrta
paṁcendriyātmak śarīr hai) .
3. upalabhya = janāne yogya .
pote amūrtik jīv mūrtaśarīragat e mūrtathī,
kadī yogya mūrta avagrahī jāṇe, kadīk jāṇe nahīṁ . 55.
kahānajainaśāstramālā ]
jñānatattva -prajñāpan
95
sakatā hai ? (arthāt koī nahīṁ rok sakatā .) isaliye vah (atīndriy jñān) upādey hai ..54..
ab, indriyasukhakā sādhanabhūt (-kāraṇarūp) indriyajñān hey hai — isaprakār usakī
nindā karate haiṁ —
anvayārtha : — [svayaṁ amūrtaḥ ] svayaṁ amūrta aisā [jīvaḥ ] jīv [mūrtigataḥ ] mūrta
śarīrako prāpta hotā huā [ten mūrten ] us mūrta śarīrake dvārā [yogya mūrtaṁ ] yogya mūrta padārthako
[avagrahya ] 1avagrah karake ( — indriyagrahaṇayogya mūrta padārthakā avagrah karake) [tat ] use
[jānāti ] jānatā hai [vā na jānāti ] athavā nahīṁ jānatā ( — kabhī jānatā hai aur kabhī
nahīṁ jānatā) ..55..
ṭīkā : — indriyajñānako 2upalambhak bhī mūrta hai aur 3upalabhya bhī mūrta hai . vah