ih khalu svabhāvapratighātādākulatvācca mohanīyādikarmajālaśālināṁ sukhābhāse-
‘pyapāramārthikī sukhamiti rūḍhiḥ . kevalināṁ tu bhagavatāṁ prakṣīṇaghātikarmaṇāṁ svabhāv-
pratighātābhāvādanākulatvācca yathoditasya hetorlakṣaṇasya ca sadbhāvātpāramārthikaṁ sukhamiti
śraddheyam . na kilaivaṁ yeṣāṁ śraddhānamasti te khalu mokṣasukhasudhāpānadūravartino mr̥gatr̥ṣṇāmbho-
bhāramevābhavyāḥ paśyanti . ye punaridamidānīmev vacaḥ pratīcchanti te śivaśriyo bhājanaṁ
samāsannabhavyāḥ bhavanti . ye tu purā pratīcchanti te tu dūrabhavyā iti ..62..
samyaktvarūpabhavyatvavyaktyabhāvādabhavyā bhaṇyante, na punaḥ sarvathā . bhavvā vā taṁ paḍicchaṁti ye vartamānakāle
samyaktvarūpabhavyatvavyaktipariṇatāstiṣṭhanti te tadanantasukhamidānīṁ manyante . ye ca samyaktvarūp-
bhavyatvavyaktyā bhāvikāle pariṇamiṣyanti te ca dūrabhavyā agre śraddhānaṁ kuryuriti . ayamatrārthaḥ —
māraṇārthaṁ talavaragr̥hītataskarasya maraṇamiv yadyapīndriyasukhamiṣṭaṁ na bhavati, tathāpi talavarasthānīy-
cāritramohodayen mohitaḥ sanniruparāgasvātmotthasukhamalabhamānaḥ san sarāgasamyagdr̥ṣṭirātmanindādipariṇato
heyarūpeṇ tadanubhavati . ye punarvītarāgasamyagdr̥ṣṭayaḥ śuddhopayoginasteṣāṁ, matsyānāṁ sthalagamanamivā-
gnipraveś iv vā, nirvikāraśuddhātmasukhāccyavanamapi duḥkhaṁ pratibhāti . tathā coktam —
1. sukhakā kāraṇ svabhāv pratighātakā abhāv hai .
2. sukhakā lakṣaṇ anākulatā hai .
kahānajainaśāstramālā ]
jñānatattva -prajñāpan
109
ṭīkā : — is lokameṁ mohanīyaādikarmajālavāloṁke svabhāvapratighātake kāraṇ aur
ākulatāke kāraṇ sukhābhās hone par bhī us sukhābhāsako ‘sukh’ kahanekī
apāramārthik rūrḥi hai; aur jinake ghātikarma naṣṭa ho cuke haiṁ aise kevalībhagavānake,
svabhāvapratighātake abhāvake kāraṇ aur ākulatāke kāraṇ sukhake yathokta 1kāraṇakā aur
2lakṣaṇakā sadbhāv honese pāramārthik sukh hai — aisī śraddhā karane yogya hai . jinheṁ aisī
śraddhā nahīṁ hai ve – mokṣasukhake sudhāpānase dūr rahanevāle abhavya — mr̥gatr̥ṣṇāke jalasamūhako hī
dekhate (-anubhav karate) haiṁ; aur jo us vacanako isīsamay svīkār(-śraddhā) karate haiṁ ve —
śivaśrīke (-mokṣalakṣmīke) bhājan — āsannabhavya haiṁ, aur jo āge jākar svīkār kareṁge ve
dūrabhavya haiṁ .
bhāvārtha : — ‘kevalībhagavānake hī pāramārthik sukh hai’ aisā vacan sunakar jo kabhī
isakā svīkār – ādar – śraddhā nahīṁ karate ve kabhī mokṣa prāpta nahīṁ karate; jo uparokta vacan
sunakar aṁtaraṁgase usakī śraddhā karate haiṁ ve hī mokṣako prāpta karate haiṁ . jo vartamānameṁ śraddhā karate
haiṁ ve āsannabhavya haiṁ aur jo bhaviṣyameṁ śraddhā kareṁge ve dūrabhavya haiṁ ..62..