pappā iṭṭhe visaye phāsehiṁ samasside sahāveṇ .
asya khalvātmanaḥ saśarīrāvasthāyāmapi na śarīraṁ sukhasādhanatāmāpadyamānaṁ paśyāmaḥ, yatastadāpi pītonmattakarasairiv prakr̥ṣṭamohavaśavartibhirindriyairime‘smākamiṣṭā iti krameṇ viṣayārthaṁ vyāpāro dr̥śyate cettat ev jñāyate duḥkhamastītyabhiprāyaḥ ..64.. evaṁ paramārthenendriyasukhasya duḥkhasthāpanārthaṁ gāthādvayaṁ gatam . ath muktātmanāṁ śarīrābhāve‘pi sukhamastīti jñāpanārthaṁ śarīraṁ sukh- kāraṇaṁ na syāditi vyaktīkaroti — pappā prāpya . kān . iṭṭhe visae iṣṭapañcendriyaviṣayān . kathaṁbhūtān . marane takakī paravāh na karake kṣaṇik indriyaviṣayoṁmeṁ kūd paṛate haiṁ . yadi unheṁ svabhāvase hī duḥkh na ho to viṣayoṁmeṁ rati hī na honī cāhiye . jisake śarīrakā dāh duḥkh naṣṭa ho gayā ho vah bāhya śītopacārameṁ rati kyoṁ karegā ? isase siddha huā ki parokṣajñāniyoṁke duḥkh svābhāvik hī hai ..64..
ab, mukta ātmāke sukhakī prasiddhike liye, śarīr sukhakā sādhan honekī bātakā khaṁḍan karate haiṁ . (siddha bhagavānake śarīrake binā bhī sukh hotā hai yah bāt spaṣṭa samajhāneke liye, saṁsārāvasthāmeṁ bhī śarīr sukhakā – indriyasukhakā – sādhan nahīṁ hai, aisā niścit karate haiṁ) : —
anvayārtha : — [sparśaiḥ samāśritān ] sparśanādik indriyān̐ jinakā āśray letī haiṁ aise [iṣṭān viṣayān ] iṣṭa viṣayoṁko [prāpya ] pākar [svabhāven ] (apane śuddha) svabhāvase [pariṇamamānaḥ ] pariṇaman karatā huā [ātmā ] ātmā [svayamev ] svayaṁ hī [sukh ] sukharūp (-indriyasukharūp) hotā hai [dehaḥ na bhavati ] deh sukharūp nahīṁ hotī ..65..
ṭīkā : — vāstavameṁ is ātmāke liye saśarīr avasthāmeṁ bhī śarīr sukhakā sādhan ho aisā hameṁ dikhāī nahīṁ detā; kyoṁki tab bhī, mānoṁ unmādajanak madirākā pān kiyā ho
jīv praṇamato svayamev sukharūp thāy, deh thato nathī. 65.