viṣayānabhipatadbhirasamīcīnavr̥ttitāmanubhavannuparuddhaśaktisāreṇāpi jñānadarśanavīryātmaken niścay-
kāraṇatāmupāgaten svabhāven pariṇamamānaḥ svayamevāyamātmā sukhatāmāpadyate . śarīraṁ tvacetan-
tvādev sukhatvapariṇaterniścayakāraṇatāmanupagacchanna jātu sukhatāmupaḍhaukat iti ..65..
athaitadev dr̥ḍhayati —
egaṁteṇ hi deho suhaṁ ṇa dehissa kuṇadi sagge vā .
visayavaseṇ du sokkhaṁ dukkhaṁ vā havadi sayamādā ..66..
phāsehiṁ samasside sparśanādīndriyarahitaśuddhātmatattvavilakṣaṇaiḥ sparśanādibhirindriyaiḥ samāśritān samyak
prāpyān grāhyān, itthaṁbhūtān viṣayān prāpya . sa kaḥ . appā ātmā kartā . kiṁviśiṣṭaḥ . sahāveṇ
pariṇamamāṇo anantasukhopādānabhūtaśuddhātmasvabhāvaviparītenāśuddhasukhopādānabhūtenāśuddhātmasvabhāven
pariṇamamānaḥ . itthaṁbhūtaḥ san sayamev suhaṁ svayamevendriyasukhaṁ bhavati pariṇamati . ṇa havadi deho dehaḥ
1. indriyasukharūp pariṇaman karanevāle ātmākī jñānadarśan -vīryātmak svabhāvakī utkr̥ṣṭa śakti ruk gaī hai
arthāt svabhāv aśuddha ho gayā hai .
ekāṁtathī svargey deh kare nahīṁ sukh dehīne,
paṇ viṣayavaś svayamev ātmā sukh vā duḥkh thāy che. 66.
114pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
aisī, prabal mohake vaś vartanevālī, ‘yah (viṣay) hameṁ iṣṭa hai’ isaprakār viṣayoṁkī or dauṛatī
huī indriyoṁke dvārā asamīcīn (ayogya) pariṇatikā anubhav karanese jisakī 1śaktikī
utkr̥ṣṭatā (-param śuddhatā) ruk gaī hai aise bhī (apane) jñān -darśan -vīryātmak svabhāvameṁ —
jo ki (sukhake) niścayakāraṇarūp hai — pariṇaman karatā huā yah ātmā svayamev sukhatvako
prāpta karatā hai, (-sukharūp hotā hai;) aur śarīr to acetan hī honese sukhatvapariṇatikā
niścay -kāraṇ na hotā huā kiṁcit mātra bhī sukhatvako prāpta nahīṁ karatā .
bhāvārtha : — saśarīr avasthāmeṁ bhī ātmā hī sukharūp (-indriyasukharūp) pariṇatimeṁ
pariṇaman karatā hai, śarīr nahīṁ; isaliye saśarīr avasthāmeṁ bhī sukhakā niścay kāraṇ ātmā
hī hai arthāt indriyasukhakā bhī vāstavik kāraṇ ātmākā hī aśuddha svabhāv hai . aśuddha
svabhāvameṁ pariṇamit ātmā hī svayamev indriyasukharūp hotā hai usameṁ śarīr kāraṇ nahīṁ hai;
kyoṁki sukharūp pariṇati aur śarīr sarvathā bhinna honeke kāraṇ sukh aur śarīrameṁ niścayase
kiṁcitmātra bhī kāryakāraṇatā nahīṁ hai ..65..
ab, isī bātako dr̥rḥ karate haiṁ : —