Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 125 of 513
PDF/HTML Page 158 of 546

 

kahānajainaśāstramālā ]
jñānatattva -prajñāpan
125
kuliśāyudhacakradharāḥ śubhopayogātmakaiḥ bhogaiḥ .
dehādīnāṁ vr̥ddhiṁ kurvanti sukhitā ivābhiratāḥ ..73..

yato hi śakrāścakriṇaśca svecchopagatairbhogaiḥ śarīrādīn puṣṇantasteṣu duṣṭaśoṇit iv jalaukaso‘tyantamāsaktāḥ sukhitā iv pratibhāsante, tataḥ śubhopayogajanyāni phalavanti puṇyānyavalokyante ..73.. jīvāṇaṁ vyavahāreṇ viśeṣe‘pi niścayen saḥ prasiddhaḥ śuddhopayogādvilakṣaṇaḥ śubhāśubhopayogaḥ kathaṁ bhinnatvaṁ labhate, na kathamapīti bhāvaḥ ..72.. evaṁ svatantragāthācatuṣṭayen prathamasthalaṁ gatam . ath puṇyāni devendracakravartyādipadaṁ prayacchanti iti pūrvaṁ praśaṁsāṁ karoti . kimartham . tatphalādhāreṇāgre tr̥ṣṇotpattirūpaduḥkhadarśanārthaṁ . kulisāuhacakkadharā devendrāścakravartinaśca kartāraḥ . suhovaogappagehiṁ bhogehiṁ śubhopayogajanyabhogaiḥ kr̥tvā dehādīṇaṁ viddhiṁ kareṁti vikurvaṇārūpeṇ dehaparivārādīnāṁ vr̥ddhiṁ kurvanti . kathaṁbhūtāḥ santaḥ . suhidā ivābhiradā sukhitā ivābhiratā āsaktā iti . ayamatrārthaḥyatparamātiśay- tr̥ptisamutpādakaṁ viṣayatr̥ṣṇāvicchittikārakaṁ ca svābhāvikasukhaṁ tadalabhamānā duṣṭaśoṇite jalayūkā ivāsaktāḥ sukhābhāsen dehādīnāṁ vr̥ddhiṁ kurvanti . tato jñāyate teṣāṁ svābhāvikaṁ sukhaṁ nāstīti ..73.. ath puṇyāni jīvasya viṣayatr̥ṣṇāmutpādayantīti pratipādayatijadi saṁti hi puṇṇāṇi ya yadi

anvayārtha :[kuliśāyudhacakradharāḥ ] vajradhar aur cakradhar (-indra aur cakravartī) [śubhopayogātmakaiḥ bhogaiḥ ] śubhopayogamūlak (puṇyoṁke phalarūp) bhogoṁke dvārā [dehādīnāṁ ] dehādikī [vr̥ddhiṁ kurvanti ] puṣṭi karate haiṁ aur [abhiratāḥ ] (isaprakār) bhogoṁmeṁ rat vartate hue [sukhitāḥ iv ] sukhī jaise bhāsit hote haiṁ . (isaliye puṇya vidyamān avaśya hai) ..73..

ṭīkā :śakrendra aur cakravartī apanī icchānusār prāpta bhogoṁke dvārā śarīrādiko puṣṭa karate huejaise goṁc (joṁk) dūṣit raktameṁ atyanta āsakta vartatī huī sukhī jaisī bhāsit hotī hai, usīprakārun bhogoṁmeṁ atyanta āsakta vartate hue sukhī jaise bhāsit hote haiṁ; isaliye śubhopayogajanya phalavāle puṇya dikhāī dete haiṁ (arthāt śubhopayogajanya phalavāle puṇyoṁkā astitva dikhāī detā hai) .

bhāvārtha :jo bhogoṁmeṁ āsakta vartate hue indra ityādi goṁc (joṁk)kī bhān̐ti sukhī jaise mālūm hote haiṁ, ve bhog puṇyake phal haiṁ; isaliye puṇyakā astitva avaśya hai . (isaprakār is gāthāmeṁ puṇyakī vidyamānatā svīkār karake āgekī gāthāoṁmeṁ puṇyako duḥkhakā kāraṇarūp batāyeṁge) ..73..