yadi nāmaivaṁ śubhopayogapariṇāmakr̥tasamutpattīnyanekaprakārāṇi puṇyāni vidyanta itya- bhyupagamyate, tadā tāni sudhāśanānapyavadhiṁ kr̥tvā samastasaṁsāriṇāṁ viṣayatr̥ṣṇāmavaśyamev samutpādayanti . na khalu tr̥ṣṇāmantareṇ duṣṭaśoṇit iv jalūkānāṁ samastasaṁsāriṇāṁ viṣayeṣu pravr̥ttiravalokyate . avalokyate ca sā . tato‘stu puṇyānāṁ tr̥ṣṇāyatanatvamabādhitamev ..74.. cenniścayen puṇyapāparahitaparamātmano viparītāni puṇyāni santi . punarapi kiṁviśiṣṭāni . pariṇāmasamubbhavāṇi nirvikārasvasaṁvittivilakṣaṇaśubhapariṇāmasamudbhavāni vivihāṇi svakīyānantabheden bahuvidhāni . tadā tāni kiṁ kurvanti . jaṇayaṁti visayataṇhaṁ janayanti . kām . viṣayatr̥ṣṇām . keṣām .
ab, isaprakār svīkār kiye gaye puṇya duḥkhake bījake kāraṇ haiṁ, (arthāt tr̥ṣṇāke kāraṇ haiṁ ) isaprakār nyāyase pragaṭ karate haiṁ : —
anvayārtha : — [yadi hi ] (pūrvokta prakārase) yadi [pariṇāmasamudbhavānī ] (śubhopayogarūp) pariṇāmase utpanna honevāle [vividhāni puṇyāni ca ] vividh puṇya [saṁti ] vidyamān haiṁ, [devatāntānāṁ jīvānāṁ ] to ve devoṁ takake jīvoṁko [viṣayatr̥ṣṇāṁ ] viṣayatr̥ṣṇā [janayanti ] utpanna karate haiṁ ..74..
ṭīkā : — yadi isaprakār śubhopayogapariṇāmase utpanna honevāle anek prakārake puṇya vidyamān haiṁ aisā svīkār kiyā hai, to ve (-puṇya) devoṁ takake samasta saṁsāriyoṁko viṣayatr̥ṣṇā avaśyamev utpanna karate haiṁ (aisā bhī svīkār karanā paṛatā hai) vāstavameṁ tr̥ṣṇāke binā; jaise joṁk (goṁc)ko dūṣit raktameṁ usīprakār samasta saṁsāriyoṁko viṣayoṁmeṁ pravr̥tti dikhāī na de; kintu vah to dikhāī detī hai . isaliye puṇyoṁkī tr̥ṣṇāyatanatā abādhit hī hai (arthāt puṇya tr̥ṣṇāke ghar haiṁ, aisā avirodharūpase siddha hotā hai) .
pariṇāmajanya anekavidh jo puṇyanuṁ astitva che, to puṇya e devānta jīvane viṣayatr̥ṣṇodbhav kare. 74.
126pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-