nigaḍayorivāhaṁkārikaṁ viśeṣamabhimanyamāno‘hamindrapadādisaṁpadāṁ nidānamiti nirbharataraṁ dharmānu-
rāgamavalambate sa khalūparaktacittabhittitayā tiraskr̥taśuddhopayogaśaktirāsaṁsāraṁ śārīraṁ duḥkh-
mevānubhavati ..77..
athaivamavadhāritaśubhāśubhopayogāviśeṣaḥ samastamapi rāgadveṣadvaitamapahāsayannaśeṣaduḥkh-
kṣayāy suniścitamanāḥ śuddhopayogamadhivasati —
evaṁ vididattho jo davvesu ṇa rāgamedi dosaṁ vā .
uvaogavisuddho so khavedi dehubbhavaṁ dukkhaṁ ..78..
śuddhaniścayen tu śuddhātmano bhinnatvādbhedo nāsti . evaṁ śuddhanayen puṇyapāpayorabhedaṁ yo‘sau na manyate
sa devendracakravartibaladevavāsudevakāmadevādipadanimittaṁ nidānabandhen puṇyamicchannirmohaśuddhātmatattva-
viparītadarśanacāritramohapracchāditaḥ suvarṇalohanigaḍadvayasamānapuṇyapāpadvayabaddhaḥ san saṁsārarahitaśuddhātmano
viparītaṁ saṁsāraṁ bhramatītyarthaḥ ..77.. athaivaṁ śubhāśubhayoḥ samānatvaparijñānen niścitaśuddhātmatattvaḥ san
aisā hone par bhī, jo jīv un donoṁmeṁ — suvarṇa aur lohekī beṛīkī bhān̐ti — 1ahaṁkārik
antar mānatā huā, ahamindrapadādi sampadāoṁke kāraṇabhūt dharmānurāg par atyanta
nirbharamayarūpase (-gāḍharūpase) avalambit hai, vah jīv vāstavameṁ cittabhūmike uparakta honese
(-cittakī bhūmi karmopādhike nimittase raṁgī huī – malin vikr̥t honese) jisane śuddhopayog
śaktikā tiraskār kiyā hai, aisā vartatā huā saṁsāraparyanta (-jabatak is saṁsārakā astitva
hai tabatak arthāt sadāke liye) śārīrik duḥkhakā hī anubhav karatā hai .
bhāvārtha : — jaise sonekī beḍī aur lohekī beḍī donoṁ aviśeṣarūpase bān̐dhanekā hī
kām karatī haiṁ usīprakār puṇya -pāp donoṁ aviśeṣarūpase bandhan hī haiṁ . jo jīv puṇya aur
pāpakī aviśeṣatāko kabhī nahīṁ mānatā usakā us bhayaṁkar saṁsārameṁ paribhramaṇakā kabhī anta
nahīṁ ātā ..77..
ab, isaprakār śubh aur aśubh upayogakī aviśeṣatā avadhārit karake, samasta
rāgadveṣake dvaitako dūr karate hue, aśeṣ duḥkhakā kṣay karanekā manameṁ dr̥rḥ niścay karake
śuddhopayogameṁ nivās karatā hai (-use aṁgīkār karatā hai ) : —
1. puṇya aur pāpameṁ antar honekā mat ahaṁkārajanya (avidyājanya, ajñānajanya hai) .
viditārtha e rīt, rāgadveṣ lahe na je dravyo viṣe,
śuddhopayogī jīv te kṣay dehagat duḥkhano kare. 78.
132pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-