athāniṣṭakāryakāraṇatvamabhidhāy tribhūmikasyāpi mohasya kṣayamāsūtrayati —
moheṇ va rāgeṇ va doseṇ va pariṇadassa jīvassa .
jāyadi viviho baṁdho tamhā te saṁkhavaidavvā ..84..
mohen vā rāgeṇ vā dveṣeṇ vā pariṇatasya jīvasya .
jāyate vividho bandhastasmātte saṁkṣapayitavyāḥ ..84..
evamasya tattvāpratipattinimīlitasya, mohen vā rāgeṇ vā dveṣeṇ vā pariṇatasya,
tr̥ṇapaṭalāvacchannagartasaṁgatasya kareṇukuṭṭanīgātrāsaktasya pratidviradadarśanoddhatapravidhāvitasya ca
sindhurasyev, bhavati nām nānāvidho bandhaḥ . tato‘mī aniṣṭakāryakāriṇo mumukṣuṇā
moharāgadveṣāḥ samyagnirmūlakāṣaṁ kaṣitvā kṣapaṇīyāḥ ..84..
144pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
ab, tīnoṁ prakārake mohako aniṣṭa kāryakā kāraṇ kahakar usakā (-tīn prakārake
mohakā) kṣay karaneko sūtra dvārā kahate haiṁ : —
anvayārtha : — [mohen vā ] moharūp [rāgeṇ vā ] rāgarūp [dveṣeṇ vā ] athavā
dveṣarūp [pariṇatasya jīvasya] pariṇamit jīvake [vividhaḥ baṁdhaḥ ] vividh baṁdh [jāyate ] hotā
hai; [tasmāt ] isaliye [te ] ve (moh -rāg -dveṣ) [saṁkṣapayitavyāḥ ] sampūrṇatayā kṣay karane
yogya haiṁ ..84..
ṭīkā : — isaprakār tattva -apratipatti (-vastusvarūpake ajñān) se baṁd hue, moh-
rūp -rāgarūp yā dveṣarūp pariṇamit hote hue is jīvako — ghāsake ḍherase ḍhan̐ke hue khekā saṁg
karanevāle hāthīkī bhān̐ti, hathinīrūpī kuṭṭanīke śarīrameṁ āsakta hāthīkī bhān̐ti aur virodhī
hāthīko dekhakar, uttejit hokar (usakī or) dauṛate hue hāthīkī bhān̐ti — vividh prakārakā
baṁdh hotā hai; isaliye mumukṣu jīvako aniṣṭa kārya karanevāle is moh, rāg aur dveṣakā yathāvat
moheṇ va rāgeṇ va doseṇ va pariṇadassa jīvassa moharāgadveṣapariṇatasya mohādirahitaparamātmasvarūp-
pariṇaticyutasya bahirmukhajīvasya jāyadi viviho baṁdho śuddhopayogalakṣaṇo bhāvamokṣastadbalen jīv-
pradeśakarmapradeśānāmatyantaviśleṣo dravyamokṣaḥ, itthaṁbhūtadravyabhāvamokṣādvilakṣaṇaḥ sarvaprakāropādeyabhūtasvā-
bhāvikasukhaviparītasya nārakādiduḥkhasya kāraṇabhūto vividhabandho jāyate . tamhā te saṁkhavaidavvā yato
re ! moharūp vā rāgarūp vā dveṣapariṇat jīvane
vidhavidh thāye baṁdh, tethī sarva te kṣayayogya che . 84.