rāgadveṣamohapariṇatasya jīvasyetthaṁbhūto bandho bhavati tato rāgādirahitaśuddhātmadhyānen te rāgadveṣ- mohā samyak kṣapayitavyā iti tātparyam ..84.. ath svakīyasvakīyaliṅgai rāgadveṣamohān jñātvā nirmūl nāś ho isaprakār kṣay karanā cāhiye .
bhāvārtha : — (1) hāthīko pakaṛaneke liye dharatīmeṁ khaḍḍā banākar use ghāsase ḍhak diyā jātā hai, vahān̐ khaḍḍā honeke kāraṇ us khaḍḍe par jānese hāthī gir paḍatā hai aur vah isaprakār pakaṛā jātā hai . (2) hāthīko pakaṛaneke liye sikhāī huī hathinī bhejī jātī hai; usake śārīrik rāgameṁ phan̐sanese hāthī pakaṛā jātā hai . (3) hāthī pakaṛanekī tīsarī rīti yah hai ki us hāthīke sāmane dūsarā pālit hāthī bhejā jātā hai; usake pīche vah hāthī uttejit hokar laṛaneke liye dauṛatā hai aur isaprakār vah pakaṛanevāloṁke jālameṁ phan̐s jātā hai .
uparyukta prakārase jaise hāthī (1) ajñānase, (2) rāgase (3) dveṣase anek prakārake bandhanako prāpta hotā hai, usīprakār jīv (1) mohase, (2) rāgase yā (3) dveṣase anek prakārake bandhanako prāpta hotā hai, isaliye mokṣārthīko moh -rāg -dveṣakā bhalībhān̐ti -sampūrṇatayā mūlase hī kṣay kar denā cāhiye ..84..
ab, is moharāgadveṣako in (āgāmī gāthāmeṁ kahe gaye) cihnoṁ -lakṣaṇoṁke dvārā pahicān kar utpanna hote hī naṣṭa kar denā cāhiye, esā pragaṭ karate haiṁ : —
anvayārtha : — [arthe ayathāgrahaṇaṁ ] padārthakā ayathāgrahaṇ (arthāt padārthoko jaise haiṁ vaise satyasvarūp na mānakar unake viṣayameṁ anyathā samajh) [ca ] aur [tiryaṅmanujeṣu karuṇābhāvaḥ ] tiryaṁc -manuṣyoṁke prati karuṇābhāv, [viṣayeṣu prasaṁgaḥ ca ] tathā viṣayoṁkī saṁgati (iṣṭa viṣayoṁmeṁ prīti aur aniṣṭa viṣayoṁmeṁ aprīti) — [etāni ] yah sab [mohasya liṁgāni ] mohake cihna – lakṣaṇ haiṁ ..85..
viṣayo taṇo vaḷī saṁg, – liṁgo jāṇavāṁ ā mohanāṁ. 85.