je pajjaesu ṇiradā jīvā parasamaig tti ṇiddiṭṭhā . ādasahāvamhi ṭhidā te sagasamayā muṇedavvā ..94..
śarīrākāragatimārgaṇāvilakṣaṇaḥ siddhagatiparyāyaḥ tathā‘gurulaghukaguṇaṣaḍvr̥ddhihānirūpāḥ sādhāraṇasvabhāv- guṇaparyāyāśca, tathā sarvadravyeṣu svabhāvadravyaparyāyāḥ svajātīyavijātīyavibhāvadravyaparyāyāśca, tathaiv svabhāvavibhāvaguṇaparyāyāśca ‘jesiṁ atthi sahāo’ ityādigāthāyāṁ, tathaiv ‘bhāvā jīvādīyā’ ityādi- gāthāyāṁ ca pañcāstikāye pūrvaṁ kathitakrameṇ yathāsaṁbhavaṁ jñātavyāḥ . pajjayamūḍhā hi parasamayā yasmāditthaṁbhūt- karake, tattvakī apratipatti jisakā lakṣaṇ hai aise mohako prāpta hote huye parasamay hote haiṁ .
bhāvārtha : — padārtha dravyasvarūp hai . dravya anantaguṇamay hai . dravyoṁ aur guṇoṁse paryāyeṁ hotī haiṁ . paryāyoṁke do prakār haiṁ : — 1 – dravyaparyāy, 2 – guṇaparyāy . inameṁse dravyaparyāyake do bhed haiṁ : — 1 – samānajātīy — jaise dvi – aṇuk, tri -aṇuk, ityādi skandha; paryāy — jaise siddhake guṇaparyāy 2 – vibhāvaparyāy — jaise svaparahetuk matijñānaparyāy .
aisā jinendra bhagavānakī vāṇīse kathit sarva padārthoṁkā dravya -guṇ -paryāyasvarūp hī yathārtha hai . jo jīv dravya -guṇako na jānate huye mātra paryāyakā hī ālamban lete haiṁ ve nij svabhāvako na jānate huye parasamay haiṁ ..93..
ab 1ānuṣaṁgik aisī yah hī svasamay -parasamayakī vyavasthā (arthāt svasamay aur parasamayakā bhed) niścit karake (usakā) upasaṁhār karate haiṁ : —
anvayārtha : — [ye jīvāḥ ] jo jīv [paryāyeṣu niratāḥ ] paryāyoṁmeṁ līn haiṁ [parasamayikāḥ iti nirdiṣṭāḥ ] unheṁ parasamay kahā gayā hai [ātmasvabhāve sthitāḥ ] jo jīv ātmasvabhāvameṁ sthit haiṁ [te ] ve [svakasamayāḥ jñātavyāḥ ] svasamay jānane ..94..
paryāyamāṁ rat jīv je te ‘parasamay’ nirdiṣṭa che; ātmasvabhāve sthit je te ‘svakasamay’ jñātavya che . 94.
2 – asamānajātīy — jaise manuṣya dev ityādi . guṇaparyāyake bhī do bhed haiṁ : — 1 – svabhāv-
1. ānuṣaṁgik = pūrva gāthāke kathanake sāth sambandhavālī .