Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 178 of 513
PDF/HTML Page 211 of 546

 

background image
mupādāy pravartamānapravr̥ttiyuktasya kārtasvarāstitven niṣpāditaniṣpattiyuktaiḥ kuṇḍalāṁgad-
pītatādyutpādavyayadhrauvyairyadastitvaṁ kārtasvarasya sa svabhāvaḥ, tathā hi dravyeṇ vā kṣetreṇ vā
kālen vā bhāven vā dravyātpr̥thaganupalabhyamānaiḥ kartr̥karaṇādhikaraṇarūpeṇotpādavyayadhrauvyāṇāṁ
svarūpamupādāy pravartamānapravr̥ttiyuktasya dravyāstitven niṣpāditaniṣpattiyuktairutpādavyay-
dhrauvyairyadastitvaṁ dravyasya sa svabhāvaḥ
. yathā vā dravyeṇ vā kṣetreṇ vā kālen vā bhāven vā
kuṇḍalāṁgadapītatādyutpādavyayadhrauvyebhyaḥ pr̥thaganupalabhyamānasya kartr̥karaṇādhikaraṇarūpeṇ kārtasvar-
svarūpamupādāy pravartamānapravr̥ttiyuktaiḥ kuṇḍalāṁgadapītatādyutpādavyayadhrauvyairniṣpāditaniṣpattiyuktasya
kārtasvarasya mūlasādhanatayā tairniṣpāditaṁ yadastitvaṁ sa svabhāvaḥ, tathā dravyeṇ vā kṣetreṇ vā
tathā svadravyādicatuṣṭayen paramātmadravyādabhinnānāṁ mokṣaparyāyotpādamokṣamārgaparyāyavyayatadubhayādhār-
bhūtaparamātmadravyatvalakṣaṇadhrauvyāṇāṁ saṁbandhi yadastitvaṁ sa ev muktātmadravyasadbhāvaḥ
. yathā svadravyādi-
catuṣṭayen kaṭakaparyāyotpādakaṅkaṇaparyāyavyayasuvarṇatvalakṣaṇadhrauvyebhyaḥ sakāśādabhinnasya suvarṇasya saṁbandhi
yadastitvaṁ sa ev kaṭakaparyāyotpādakaṅkaṇaparyāyavyayatadubhayādhārabhūtasuvarṇatvalakṣaṇadhrauvyāṇāṁ svabhāvaḥ,

tathā svadravyādicatuṣṭayen mokṣaparyāyotpādamokṣamārgaparyāyavyayatadubhayādhārabhūtamuktātmadravyatvalakṣaṇ-

dhrauvyebhyaḥ sakāśādabhinnasya paramātmadravyasya saṁbandhi yadastitvaṁ sa ev
mokṣaparyāyotpādamokṣamārga-
178pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
dhrauvyoṁke svarūpako dhāraṇ karake pravartamān suvarṇake astitvase jinakī niṣpatti hotī hai,
aise kuṇḍalādiutpād, bājūbaṁdhādivyay aur pītatvādi dhrauvyoṁse jo suvarṇakā astitva
hai, vah (suvarṇakā) svabhāv hai; usīprakār dravyase, kṣetrase, kālase yā bhāvase, jo dravyase
pr̥thak dikhāī nahīṁ dete, kartā -karaṇ -adhikaraṇarūpase utpād -vyay -dhrauvyoṁke svarūpako
dhāraṇ karake pravartamān dravyake astitvase jinakī niṣpatti hotī hai,
aise utpād -vyay-
dhrauvyoṁse jo dravyakā astitva hai vah svabhāv hai . (dravyase, kṣetrase, kālase yā bhāvase
dravyase bhinna dikhāī na denevāle utpād, vyay aur dhrauvyoṁkā astitva hai vah dravyakā hī
astitva hai; kyoṁki utpād, vyay aur dhrauvyoṁke svarūpako dravya hī dhāraṇ karatā hai,
isalie dravyake astitvase hī utpād, vyay aur dhrauvyoṁkī niṣpatti hotī hai
. yadi dravya na
ho to utpād, vyay aur dhrauvya bhī na hoṁ . aisā astitva vah dravyakā svabhāv hai .)
athavā jaise dravyase, kṣetrase, kālase yā bhāvase kuṇḍalādi -utpādoṁse bājūbaṁdhādi
vyayoṁse aur pītatvādi dhrauvyoṁse jo pr̥thak nahīṁ dikhāī detā; kartā -karaṇ -adhikaraṇarūpase
suvarṇake svarūpako dhāraṇ karake pravartamān kuṇḍalādi -utpādoṁ, bājūbaṁdhādi vyayoṁ aur
pītatvādi dhrauvyoṁse jisakī niṣpatti hotī hai,
aise suvarṇakā, mūlasādhanapanese unase niṣpanna
hotā huā, jo astitva hai, vah svabhāv hai . usīprakār dravyase, kṣetrase, kālase yā bhāvase