Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 187 of 513
PDF/HTML Page 220 of 546

 

kahānajainaśāstramālā ]
jñeyatattva -prajñāpan
187

pravr̥ttivartinaḥ sūkṣmāṁśāḥ pradeśāḥ, tathaiv hi dravyavr̥tteḥ sāmastyenaikasyāpi pravāhakramapravr̥ttivartinaḥ sūkṣmāṁśāḥ pariṇāmāḥ . yathā ca pradeśānāṁ parasparavyatirekanibandhano viṣkambhakramaḥ, tathā pariṇāmānāṁ parasparavyatirekanibandhanaḥ pravāhakramaḥ . yathaiv ca te pradeśāḥ svasthāne svarūp- pūrvarūpābhyāmutpannocchannatvātsarvatra parasparānusyūtisūtritaikavāstutayānutpannapralīnatvācca saṁbhūti- saṁhāradhrauvyātmakamātmānaṁ dhārayanti, tathaiv te pariṇāmāḥ svāvasare svarūpapūrvarūpābhyā- mutpannocchannatvātsarvatra parasparānusyūtisūtritaikapravāhatayānutpannapralīnatvācca saṁbhūtisaṁhāradhrauvyā- tmakamātmānaṁ dhārayanti . yathaiv ca ya ev hi pūrvapradeśocchedanātmako vāstusīmāntaḥ sa ev hi taduttarotpādātmakaḥ, sa ev ca parasparānusyūtisūtritaikavāstutayātadubhayātmak iti; tathaiv paramātmapadārthasya dharmatvādabhedanayenārthā bhaṇyante . ke te . kevalajñānādiguṇāḥ siddhatvādiparyāyāśca, teṣvartheṣu viṣayeṣu yo‘sau pariṇāmaḥ . so sahāvo kevalajñānādiguṇasiddhatvādiparyāyarūpastasya paramātmadravyasya svabhāvo bhavati . sa ca kathaṁbhūtaḥ . ṭhidisaṁbhavaṇāsasaṁbaddho svātmaprāptirūpamokṣaparyāyasya saṁbhavastasminnev kṣaṇe paramāgamabhāṣayaikatvavitarkāvīcāradvitīyaśukladhyānasaṁjñasya śuddhopādānabhūtasya pravartamān usake jo sūkṣma aṁś haiṁ ve pradeś haiṁ, isīprakār dravyakī 1vr̥tti samagrapane dvārā ek honepar bhī, pravāhakramameṁ pravartamān usake jo sūkṣma aṁś haiṁ ve pariṇām hai . jaise vistārakramakā kāraṇ pradeśoṁkā paraspar vyatirek hai, usīprakār pravāhakramakā kāraṇ pariṇāmoṁkā paraspar

jaise ve pradeś apane sthānameṁ sva -rūpase utpanna aur pūrva -rūpase vinaṣṭa honese tathā sarvatra paraspar 3anusyūtise racit ekavāstupane dvārā anutpanna -avinaṣṭa honese utpatti -saṁhār- dhrauvyātmak haiṁ, usīprakār ve pariṇām apane avasarameṁ sva -rūpase utpanna aur pūrvarūpase vinaṣṭa honese tathā sarvatra paraspar anusyūtise racit ek pravāhapane dvārā anutpanna -avinaṣṭa honese utpatti -saṁhār -dhrauvyātmak haiṁ . aur jaise vāstukā jo choṭese choṭā aṁś pūrvapradeśake vināśasvarūp hai vahī (aṁś) usake bādake pradeśakā utpādasvarūp hai tathā vahī paraspar anusyūtise racit ek vāstupane dvārā anubhay svarūp hai (arthāt domeṁse ek bhī svarūp nahīṁ hai), isīprakār pravāhakā jo choṭese choṭā aṁś pūrvapariṇāmake vināśasvarūp hai vahī usake

2vyatirek hai .

1. vr̥tti = vartanā vah; honā vah; astitva .

2. vyatirek = bhed; (ekakā dūsaremeṁ) abhāv, (ek pariṇām dūsare pariṇāmarūp nahīṁ hai, isaliye dravyake pravāhameṁ kram hai) .

3. anusyūti = anvayapūrvak juṛān . [sarva pariṇām paraspar anvayapūrvak (sādr̥śya sahit) guṁthit (juṛe) honese, ve sab pariṇām ek pravāharūpase haiṁ, isaliye ve utpanna yā vinaṣṭa nahīṁ haiṁ . ]