paryāyadravyatveṣu pratyekavartīnyapyutpādavyayadhrauvyāṇi trisvabhāvasparśini dravye sāmastyenaik- samay evāvalokyante . yathaiv ca vardhamānapiṇḍamr̥ttikātvavartīnyutpādavyayadhrauvyāṇi mr̥ttikaiv, na vastvantaraṁ; tathaivottaraprāktanaparyāyadravyatvavartīnyapyutpādavyayadhrauvyāṇi dravyamev, na khalva- rthāntaram ..102..
pāḍubbhavadi ya aṇṇo pajjāo pajjao vayadi aṇṇo .
sarvadravyaparyāyeṣvavaboddhavyamityarthaḥ ..102.. evamutpādavyayadhrauvyarūpalakṣaṇavyākhyānamukhyatayā gāthā- trayeṇ tr̥tīyasthalaṁ gatam . ath dravyaparyāyeṇotpādavyayadhrauvyāṇi darśayati — pāḍubbhavadi ya prādurbhavati ca jāyate . aṇṇo anyaḥ kaścidapūrvānantajñānasukhādiguṇāspadabhūtaḥ śāśvatikaḥ . sa kaḥ . pajjāo
aur jaise rāmapātra, mr̥ttikāpiṇḍa tathā miṭṭīpanameṁ pravartamān utpād, vyay aur dhrauvya miṭṭī hī haiṁ, anya vastu nahīṁ; usīprakār uttar paryāy, pūrva paryāy, aur dravyatvameṁ pravartamān utpād, vyay aur dhrauvya dravya hī haiṁ, anya padārtha nahīṁ ..102..
ab, dravyake utpād -vyay -dhrauvyako 2anekadravyaparyāy dvārā vicārate haiṁ : —
anvayārtha : — [dravyasya ] dravyakī [anyaḥ paryāyaḥ ] anya paryāy [prādurbhavati ] utpanna hotī hai [ca ] aur [anyaḥ paryāyaḥ ] koī anya paryāy [vyeti ] naṣṭa hotī hai; [tadapi ] phi ra bhī [dravyaṁ ] dravya [praṇaṣṭaṁ na ev ] na to naṣṭa hai, [utpannaṁ na ] na utpanna hai (- vah dhruv hai .)..103..
upaje daravano anya paryay, anya ko viṇase vaḷī, paṇ dravya to nathī naṣṭa ke utpanna dravya nathī tahīṁ. 103.
198pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
1trisvabhāvasparśī dravyameṁ ve saṁpūrṇatayā (tīnoṁ ekasāth) ek samayameṁ hī dekhe jāte haiṁ .
1. trisvabhāvasparśī = tīnoṁ svabhāvoṁko sparśa karanevālā . (dravya utpād, vyay aur dhrauvya – in tīnoṁ svabhāvoṁko dhāraṇ karatā hai .)
2. anekadravyaparyāy = ekase adhik dravyoṁke saṁyogase honevālī paryāy .