ath sarvathā‘bhāvalakṣaṇatvamatadbhāvasya niṣedhayati —
jaṁ davvaṁ taṁ ṇa guṇo jo vi guṇo so ṇa taccamatthādo .
eso hi atabbhāvo ṇev abhāvo tti ṇiddiṭṭho ..108..
yaddravyaṁ tanna guṇo yo‘pi guṇaḥ sa na tattvamarthāt .
eṣ hyatadbhāvo naiv abhāv iti nirdiṣṭaḥ ..108..
vācyo na bhavati kevalajñānādiguṇo vā siddhaparyāyo vā, muktajīvakevalajñānādiguṇasiddhaparyāyaśabdaiśca
śuddhasattāguṇo vācyo na bhavati . ityevaṁ parasparaṁ pradeśābhede‘pi yo‘sau saṁjñādibhedaḥ sa tasya
pūrvoktalakṣaṇatadbhāvasyābhāvastadabhāvo bhaṇyate . sa ca tadabhāvaḥ punarapi kiṁ bhaṇyate . atadbhāvaḥ saṁjñā-
lakṣaṇaprayojanādibhed ityarthaḥ . yathātra śuddhātmani śuddhasattāguṇen sahābhedaḥ sthāpitastathā yathāsaṁbhavaṁ
sarvadravyeṣu jñātavya ityabhiprāyaḥ ..107.. ath guṇaguṇinoḥ pradeśabhedaniṣedhen tamev saṁjñādi-
bhedarūpamatadbhāvaṁ dr̥ḍhayati — jaṁ davvaṁ taṁ ṇa guṇo yaddravyaṁ sa na guṇaḥ, yanmuktajīvadravyaṁ sa śuddhaḥ san guṇo
na bhavati . muktajīvadravyaśabden śuddhasattāguṇo vācyo na bhavatītyarthaḥ . jo vi guṇo so ṇa taccamatthādo
210pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
isaprakār is gāthāmeṁ sattākā udāharaṇ dekar atadbhāvako spaṣṭatayā samajhāyā hai .
(yahān̐ itanā viśeṣ hai ki jo sattā guṇake sambandhameṁ kahā hai, vah anya guṇoṁke viṣayameṁ
bhī bhalībhān̐ti samajh lenā cāhiye . jaise ki : — sattā guṇakī bhān̐ti ek ātmāke puruṣārtha
guṇako ‘puruṣārthī ātmadravya’ ‘puruṣārthī jñānādiguṇ’ aur ‘puruṣārthī siddhatvādi paryāy’ —
isaprakār vistarit kar sakate haiṁ . abhinnapradeś honese isaprakār vistār kiyā jātā hai, phi ra
bhī saṁjñā -lakṣaṇ -prayojanādi bhed honese puruṣārthaguṇako tathā ātmadravyako, jñānādi anya guṇ
aur siddhatvādi paryāyako atadbhāv hai, jo ki unameṁ anyatvakā kāraṇ hai ..107..
ab, sarvathā abhāv vah atadbhāvakā lakṣaṇ hai, isakā niṣedh karate haiṁ : —
anvayārtha : — [arthāt ] svarūp apekṣāse [yad dravyaṁ ] jo dravya hai [tat na guṇaḥ ]
vah guṇ nahīṁ hai, [yaḥ api guṇaḥ ] aur jo guṇ hai [saḥ na tattvaṁ ] yah dravya nahīṁ hai . [eṣaḥ
hi atadbhāvaḥ ] yah atadbhāv hai; [na ev abhāvaḥ ] sarvathā abhāv vah atadbhāv nahīṁ hai;
[iti nirdiṣṭaḥ ] aisā (jinendradev dvārā) daraśāyā gayā hai ..108..
svarūpe nathī je dravya te guṇ, guṇ te nahi dravya che ,
– āne atatpaṇuṁ jāṇavuṁ, na abhāvane; bhākhyuṁ jine. 108.