guṇasyābhāve dravyasyābhāv ityubhayaśūnyatvaṁ syāt . yathā paṭābhāvamātra ev ghaṭo ghaṭābhāvamātra ev paṭ ityubhayorapoharūpatvaṁ, tathā dravyābhāvamātra ev guṇo guṇābhāvamātra ev dravya- mityatrāpyapoharūpatvaṁ syāt . tato dravyaguṇayorekatvamaśūnyatvamanapohatvaṁ cecchatā yathodit evātadbhāvo‘bhyupagantavyaḥ ..108..
jo khalu davvasahāvo pariṇāmo so guṇo sadavisiṭṭho .
sadavaṭṭhidaṁ sahāve davvaṁ ti jiṇovadesoyaṁ ..109.. jīvapradeśebhyaḥ pudgaladravyaṁ bhinnaṁ saddravyāntaraṁ bhavati tathā sattāguṇapradeśebhyo muktajīvadravyaṁ sattāguṇādbhinnaṁ satpr̥thagdravyāntaraṁ prāpnoti . evaṁ kiṁ siddham . sattāguṇarūpaṁ pr̥thagdravyaṁ muktātmadravyaṁ ca pr̥thagiti dravyadvayaṁ jātaṁ, na ca tathā . dvitīyaṁ ca dūṣaṇaṁ prāpnoti — yathā suvarṇatvaguṇapradeśebhyo dravya tathā guṇ donoṁke abhāvakā prasaṁg ā jāyagā .) (athavā 1apoharūpatā nāmak tīsarā doṣ isaprakār ātā hai : – )
(3) jaise paṭābhāvamātra hī ghaṭ hai, ghaṭābhāvamātra hī paṭ hai, (arthāt vastrake keval abhāv jitanā hī ghaṭ hai, aur ghaṭake keval abhāv jitanā hī vastra hai) — isaprakār donoṁke apoharūpatā hai, usīprakār dravyābhāvamātra hī guṇ aur guṇābhāvamātra hī dravya hogā; — isaprakār isameṁ bhī (dravya -guṇameṁ bhī) 1apoharūpatā ā jāyagī, (arthāt keval nakārarūpatākā prasaṅga ā jāyagā .)
isaliye dravya aur guṇakā ekatva, aśūnyatva aur 2anapohatva cāhanevāleko yathokta hī (jaisā kahā vaisā hī) atadbhāv mānanā cāhiye ..108..
ab, sattā aur dravyakā guṇ – guṇīpanā siddha karate haiṁ : —
pariṇām dravyasvabhāv je, te guṇ ‘sat’-aviśiṣṭa che; ‘dravyo svabhāve sthit sat che’ – e ja ā upadeś che. 109.
212pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
1. apoharūpatā = sarvathā nakārātmakatā; sarvathā bhinnatā . (dravya aur guṇameṁ ek -dūsarekā keval nakār hī ho to ‘dravya guṇavālā hai’ ‘yah guṇ is dravyakā hai’ — ityādi kathanase sūcit kisī prakārakā sambandha hī dravya aur guṇake nahīṁ banegā .)
2. anapohatva = apoharūpatākā na honā; keval nakārātmakatākā na honā .