sparśinyāḥ pratikṣaṇaṁ ten ten svabhāven pariṇamanāt . dravyasvabhāvabhūt ev tāvatpariṇāmaḥ . sa tvastitvabhūtadravyavr̥ttyātmakatvātsadaviśiṣṭo dravyavidhāyako guṇ eveti sattādravyayo- rguṇaguṇibhāvaḥ siddhayati ..109.. ath guṇaguṇinornānātvamupahanti — ṇatthi guṇo tti va koī pajjāo ttīh vā viṇā davvaṁ .
davvattaṁ puṇ bhāvo tamhā davvaṁ sayaṁ sattā ..110.. ca guṇī bhavatīti pratipādayati — jo khalu davvasahāvo pariṇāmo yaḥ khalu sphu ṭaṁ dravyasya svabhāvabhūtaḥ pariṇāmaḥ pañcendriyaviṣayānubhavarūpamanovyāpārotpannasamastamanoratharūpavikalpajālābhāve sati yaścidā- nandaikānubhūtirūpaḥ svasthabhāvastasyotpādaḥ, pūrvoktavikalpajālavināśo vyayaḥ, tadubhayādhārabhūtajīvatvaṁ dhrauvyamityuktalakṣaṇotpādavyayadhrauvyātmakajīvadravyasya svabhāvabhūto yo‘sau pariṇāmaḥ so guṇo sa guṇo bhavati . sa pariṇāmaḥ kathaṁbhūtaḥ sanguṇo bhavati . sadavisiṭṭho sato‘stitvādaviśiṣṭo‘bhinnastadutpādāditrayaṁ tiṣṭhatyastitvaṁ caikaṁ tiṣṭhatyastitven sah kathamabhinno bhavatīti cet . ‘‘utpādavyayadhrauvyayuktaṁ sat’’ iti vacanāt . evaṁ sati sattaiv guṇo bhavatītyarthaḥ . iti guṇavyākhyānaṁ gatam . sadavaṭṭhidaṁ sahāve davvaṁ ti sadavasthitaṁ svabhāve dravyamiti . dravyaṁ paramātmadravyaṁ bhavati . kiṁ kartr̥ . saditi . ken . abhed- nayen . kathaṁbhūtam . sat avasthitam . kva . utpādavyayadhrauvyātmakasvabhāve . jiṇovadesoyaṁ ayaṁ jinopadeś iti ‘sadavaṭṭhidaṁ sahāve davvaṁ davvassa jo hu pariṇāmo’ ityādipūrvasūtre yaduktaṁ tadevedaṁ vyākhyānam, guṇakathanaṁ punaradhikamiti tātparyam . yathedaṁ jīvadravye guṇaguṇinorvyākhyānaṁ (vah vr̥tti – astitva) pratikṣaṇ us -us svabhāvarūp pariṇamit hotī hai .
(isaprakār) pratham to dravyakā svabhāvabhūt pariṇām hai; aur vah (utpād -vyay- dhrauvyātmak pariṇām) astitvabhūt aisī dravyakī vr̥ttisvarūp honese, ‘sat’ se aviśiṣṭa, dravyavidhāyak (-dravyakā racayitā) guṇ hī hai . — isaprakār sattā aur dravyakā guṇaguṇīpanā siddha hotā hai ..109..
ab guṇ aur guṇīke anekatvakā khaṇḍan karate haiṁ : —
214pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-