Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 114.

< Previous Page   Next Page >


Page 223 of 513
PDF/HTML Page 256 of 546

 

kahānajainaśāstramālā ]
jñeyatattva -prajñāpan
223
athaikadravyasyānyatvānanyatvavipratiṣedhamuddhunoti
davvaṭṭhieṇ savvaṁ davvaṁ taṁ pajjayaṭṭhieṇ puṇo .
havadi ya aṇṇamaṇaṇṇaṁ takkāle tammayattādo ..114..
dravyārthiken sarvaṁ dravyaṁ tatparyāyārthiken punaḥ .
bhavati cānyadananyattatkāle tanmayatvāt ..114..

sarvasya hi vastunaḥ sāmānyaviśeṣātmakatvāttatsvarūpamutpaśyatāṁ yathākramaṁ sāmānya- viśeṣau paricchindatī dve kil cakṣuṣī, dravyārthikaṁ paryāyārthikaṁ ceti . tatra paryāyārthik- mekatvaṁ kathaṁ labhate, na kathamapi . tat etāvadāyāti asadbhāvanibaddhotpādaḥ pūrvaparyāyādbhinno bhavatīti ..113.. athaikadravyasya paryāyaissahānanyatvābhidhānamekatvamanyatvābhidhānamanekatvaṁ ca nay- vibhāgen darśayati, athavā pūrvoktasadbhāvanibaddhāsadbhāvanibaddhamutpādadvayaṁ prakārāntareṇ samarthayatihavadi bhavati . kiṁ kartr̥ . savvaṁ davvaṁ sarvaṁ vivakṣitāvivakṣitajīvadravyam . kiṁviśiṣṭaṁ bhavati . aṇaṇṇaṁ ananyamabhinnamekaṁ tanmayamiti . ken sah . ten nārakatiryaṅmanuṣyadevarūpavibhāvaparyāyasamūhen keval- jñānādyanantacatuṣṭayaśaktirūpasiddhaparyāyeṇ ca . ken kr̥tvā . davvaṭṭhieṇ śuddhānvayadravyārthikanayen . kasmāt . kuṇḍalādiparyāyeṣu suvarṇasyev bhedābhāvāt . taṁ pajjayaṭṭhieṇ puṇo taddravyaṁ paryāyārthikanayen anyapanā hai . isaprakār dravyako anyapanā honese dravyake asat -utpād hai,aisā niścit hotā hai ..113..

ab, ek hī dravyake ananyapanā aur ananyapanā honemeṁ jo virodh hai, use dūr karate haiṁ . (arthāt usameṁ virodh nahīṁ ātā, yah batalāte haiṁ) :

anvayārtha :[dravyārthiken ] dravyārthik (nay) se [sarva ] sab [dravyaṁ ] dravya hai; [punaḥ ca ] aur [paryāyārthiken ] paryāyārthik (nay) se [tat ] vah (dravya) [anyat ] anya- anya hai, [tatkāle tanmayatvāt ] kyoṁki us samay tanmay honese [ananyat ] (dravya paryāyoṁse) ananya hai ..114..

ṭīkā :vāstavameṁ sabhī vastu sāmānya -viśeṣātmak honese vastukā svarūp dekhanevāloṁke kramaśaḥ (1) sāmānya aur (2) viśeṣako jānanevālī do ān̐kheṁ haiṁ (1) dravyārthik aur (2) paryāyārthik .

dravyārthike badhuṁ dravya che; ne te ja paryāyārthike che anya, jethī te samay tadrūp hoī ananya che. 114.