Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 118.

< Previous Page   Next Page >


Page 233 of 513
PDF/HTML Page 266 of 546

 

kahānajainaśāstramālā ]
jñeyatattva -prajñāpan
233
karmasvabhāven jīvasvabhāvamabhibhūy kriyamāṇā manuṣyādiparyāyāḥ karmakāryam ..117..
ath kuto manuṣyādiparyāyeṣu jīvasya svabhāvābhibhavo bhavatīti nirdhārayati
ṇaraṇārayatiriyasurā jīvā khalu ṇāmakammaṇivvattā .
ṇa hi te laddhasahāvā pariṇamamāṇā sakammāṇi ..118..
naranārakatiryaksurā jīvāḥ khalu nāmakarmanirvr̥ttāḥ .
na hi te labdhasvabhāvāḥ pariṇamamānāḥ svakarmāṇi ..118..

vartyādhāreṇ dīpaśikhārūpeṇ pariṇamayati, tathā karmāgniḥ kartā tailasthānīyaṁ śuddhātmasvabhāvaṁ tiraskr̥tya vartisthānīyaśarīrādhāreṇ dīpaśikhāsthānīyanaranārakādiparyāyarūpeṇ pariṇamayati . tato jñāyate manuṣyādiparyāyāḥ niścayanayen karmajanitā iti ..117.. ath naranārakādiparyāyeṣu kathaṁ jīvasya svabhāvābhibhavo jātastatra kiṁ jīvābhāv iti praśne pratyuttaraṁ dadātiṇaraṇārayatiriyasurā jīvā naranārakatiryaksuranāmāno jīvāḥ santi tāvat . khalu sphu ṭam . kathaṁbhūtāḥ . ṇāmakammaṇivvattā naranārakādisvakīyasvakīyanāmakarmaṇā nirvr̥ttāḥ . ṇa hi te laddhasahāvā kiṁtu yathā māṇikyabaddhasuvarṇa- kaṅkaṇeṣu māṇikyasya hi mukhyatā nāsti, tathā te jīvāścidānandaikaśuddhātmasvabhāvamalabhamānāḥ santo kiyā jānevālā dīpak jyotikā kārya hai, usīprakār karmasvabhāvake dvārā jīvake svabhāvakā parābhav karake kī jānevālī manuṣyādiparyāyeṁ karmake kārya haiṁ .

bhāvārtha :manuṣyādiparyāyeṁ 116vīṁ gāthāmeṁ kahī gaī rāg -dveṣamay kriyāke phal haiṁ; kyoṁki us kriyāse karmabandha hotā hai, aur karma jīvake svabhāvakā parābhav karake manuṣyādiparyāyoṁko utpanna karate haiṁ ..117..

ab yah nirṇay karate haiṁ ki manuṣyādiparyāyoṁmeṁ jīvake svabhāvakā parābhav kis kāraṇase hotā hai ? :

anvayārtha :[naranārakatiryaksurāḥ jīvāḥ ] manuṣya, nārak, tiryaṁc aur devarūp jīv [khalu ] vāstavameṁ [nāmakarma nirvr̥ttāḥ ] nāmakarmase niṣpanna haiṁ . [hi ] vāstavameṁ [svakarmāṇi ] ve apane karmarūpase [pariṇamamānāḥ ] pariṇamit hote haiṁ isaliye [te na labdhasvabhāvāḥ ] unheṁ svabhāvakī upalabdhi nahīṁ hai ..118..

tiryaṁc -sur -nar -nārakī jīv nāmakarma -nipanna che;
nij karmarūp pariṇamanathī ja svabhāvalabdhi na temane. 118.
pra 30