Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 119.

< Previous Page   Next Page >


Page 235 of 513
PDF/HTML Page 268 of 546

 

kahānajainaśāstramālā ]
jñeyatattva -prajñāpan
235
ath jīvasya dravyatvenāvasthitatve‘pi paryāyairanavasthitatvaṁ dyotayati
jāyadi ṇev ṇa ṇassadi khaṇabhaṁgasamubbhave jaṇe koī .
jo hi bhavo so vilao saṁbhavavilay tti te ṇāṇā ..119..
jāyate naiv na naśyati kṣaṇabhaṅgasamudbhave jane kaścit .
yo hi bhavaḥ sa vilayaḥ saṁbhavavilayāviti tau nānā ..119..

ih tāvanna kaścijjāyate na mriyate ca . ath ca manuṣyadevatiryaṅnārakātmako jīvalokaḥ pratikṣaṇapariṇāmitvādutsaṁgitakṣaṇabhaṁgotpādaḥ . na ca vipratiṣiddhametat, saṁbhavavilayayorekatva- komalaśītalanirmalādisvabhāvaṁ na labhate, tathāyaṁ jīvo‘pi vr̥kṣasthānīyakarmodayapariṇataḥ sanparamāhlādaik- lakṣaṇasukhāmr̥tāsvādanairmalyādisvakīyaguṇasamūhaṁ na labhat iti ..118.. ath jīvasya dravyeṇ nityatve‘pi paryāyeṇ vinaśvaratvaṁ darśayatijāyadi ṇev ṇa ṇassadi jāyate naiv na naśyati dravyārthikanayen . kva . khaṇabhaṁgasamubbhave jaṇe koī kṣaṇabhaṅgasamudbhave jane ko‘pi . kṣaṇaṁ kṣaṇaṁ prati svabhāvakī anupalabdhi hai, karmādik anya kisī kāraṇase nahīṁ . ‘karma jīvake svabhāvakā parābhav karatā hai’ aisā kahanā to upacār kathan hai; paramārthase aisā nahīṁ hai ..118..

ab, jīvakī dravyarūpase 1avasthitatā hone par bhī paryāyoṁse anavasthitatā (anityatā -asthiratā) prakāśate haiṁ :

anvayārtha :[kṣaṇabhaṅgasamudbhave jane ] pratikṣaṇ utpād aur vināśavāle jīvalokameṁ [kaścit ] koī [na ev jāyate ] utpanna nahīṁ hotā aur [na naśyati ] na naṣṭa hotā hai; [hi ] kyoṁki [yaḥ bhavaḥ saḥ vilayaḥ ] jo utpād hai vahī vināś hai; [saṁbhav -vilayau iti tau nānā ] aur utpād tathā vināś, isaprakār ve anek (bhinna) bhī haiṁ ..119..

ṭīkā :pratham to yahān̐ na koī janma letā hai aur na maratā hai (arthāt is lokameṁ koī na to utpanna hotā hai aur na nāśako prāpta hotā hai ) . aur (aisā hone par bhī) manuṣya- dev -tiryaṁc -nārakātmak jīvalok pratikṣaṇ pariṇāmī honese kṣaṇ -kṣaṇameṁ honevāle vināś aur 1. avasthitatā = sthirapanā; ṭhīk rahanā .

nahi koī ūpaje viṇase kṣaṇabhaṁgasaṁbhavamay jage,
kāraṇ janam te nāś che; vaḷī janma nāś vibhinna che. 119.