Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 133-134.

< Previous Page   Next Page >


Page 263 of 513
PDF/HTML Page 296 of 546

 

kahānajainaśāstramālā ]
jñeyatattva -prajñāpan
263

vyaktatvaṁ kādācitkapariṇāmavaicitryapratyayaṁ nityadravyasvabhāvapratighātāy . tato‘stu śabdaḥ pudgalaparyāy eveti ..132.. athāmūrtānāṁ śeṣadravyāṇāṁ guṇān gr̥ṇāti āgāsassavagāho dhammaddavvassa gamaṇaheduttaṁ . dhammedaradavvassa du guṇo puṇo ṭhāṇakāraṇadā ..133.. kālassa vaṭṭaṇā se guṇovaogo tti appaṇo bhaṇido .

ṇeyā saṁkhevādo guṇā hi muttippahīṇāṇaṁ ..134.. jugalaṁ . anyendriyaviṣayo‘nyendriyasya na bhavati vastusvabhāvādev, rasādiviṣayavat . punarapi kataṁbhūtaḥ . citto citraḥ bhāṣātmakābhāṣātmakarūpeṇ prāyogikavaiśrasikarūpeṇ ca nānāprakāraḥ . tacca ‘‘saddo khaṁdhappabhavo’’ ityādigāthāyāṁ pañcāstikāye vyākhyātaṁ tiṣṭhatyatrālaṁ prasaṅgen ..132.. athākāśādyamūrtadravyāṇāṁ viśeṣaguṇānpratipādayatiāgāsassavagāho ākāśasyāvagāhahetutvaṁ, dhammaddavvassa gamaṇaheduttaṁ dharmadravyasya gamanahetutvaṁ, dhammedaradavvassa du guṇo puṇo ṭhāṇakāraṇadā dharmetaradravyasya tu punaḥ sthānakāraṇatāguṇo bhavatīti prathamagāthā gatā . kālassa vaṭṭaṇā se kālasya vartanā syādguṇaḥ, guṇovaogo tti appaṇo bhaṇido jñānadarśanopayogadvayamityātmano guṇo bhaṇitaḥ . ṇeyā saṁkhevādo guṇā hi muttippahīṇāṇaṁ evaṁ saṁkṣepādamūrtadravyāṇāṁ guṇā jñeyā iti . tathāhisarvadravyāṇāṁ sādhāraṇamavagāhahetutvaṁ

aur kahīṁ (kisī paryāyameṁ) kisī guṇakī kādācitka pariṇāmakī vicitratāke kāraṇ honevālā vyaktapanā yā avyaktapanā nitya dravyasvabhāvakā pratighāt nahīṁ karatā . (arthāt anityapariṇāmake kāraṇ honevālī guṇakī pragaṭatā aur apragaṭatā nitya dravyasvabhāvake sāth kahīṁ virodhako prāpta nahīṁ hotī .)

isaliye śabda pudgalakī paryāy hī ho ..132..

ab, śeṣ amūrta dravyoṁke guṇ kahate haiṁ :

avagāh guṇ ākāśano, gatihetutā che dharmano, vaḷī sthānakāraṇatārūpī guṇ jāṇ dravya adharmano. 133. che kāḷano guṇ vartanā upayog bhākhyo jīvamāṁ, e rīt mūrtivihīnanā guṇ jāṇavā saṁkṣepamāṁ. 134.