pradeśavanti hi jīvapudgaladharmādharmākāśāni anekapradeśavattvāt . apradeśaḥ kālāṇuḥ pradeśamātratvāt . asti ca saṁvartavistārayorapi lokākāśatulyāsaṁkhyeyapradeśāparityāgājjīvasya, dravyeṇ pradeśamātratvādapradeśatve‘pi dvipradeśādisaṁkhyeyāsaṁkhyeyānantapradeśaparyāyeṇānavadhārit- pradeśatvātpudgalasya, sakalalokavyāpyasaṁkhyeyapradeśaprastārarūpatvād dharmasya, sakalalokavyāpya- jīvā poggalakāyā dhammādhammā puṇo ya āgāsaṁ jīvāḥ pudgalakāyāḥ dharmādharmau punaścākāśam . ete pañcāstikāyāḥ kiṁviśiṣṭāḥ . sapadesehiṁ asaṁkhā svapradeśairasaṁkhyeyāḥ . atrāsaṁkhyeyapradeśaśabden pradeśabahutvaṁ grāhyam . tacca yathāsaṁbhavaṁ yojanīyam . jīvasya tāvatsaṁsārāvasthāyāṁ vistāropasaṁhārayorapi pradīp- vatpradeśānāṁ hānivr̥ddhayorabhāvādvayavahāreṇ dehamātre‘pi niścayen lokākāśapramitāsaṁkhyeyapradeśatvam .
anvayārtha : — [jīvāḥ ] jīv [pudgalakāyāḥ ] pudgalakāy, [dharmādharmau ] dharma, adharma [punaḥ ca ] aur [ākāśaṁ ] ākāś [svapradeśaiḥ ] svapradeśoṁkī apekṣāse [asaṁkhyātāḥ ] asaṁkhyāt arthāt anek haiṁ; [kālasya ] kālake [pradeśāḥ iti ] pradeś [na santi ] nahīṁ haiṁ ..135..
ṭīkā : — jīv, pudgal, dharma, adharma aur ākāś anek pradeśavāle honese pradeśavān haiṁ . kālāṇu pradeśamātra (ekapradeśī) honese apradeśī hai .
[uparokta bātako spaṣṭa karate haiṁ : — ] saṁkoc -vistārake hone par bhī jīv lokākāś tulya asaṁkhya pradeśoṁko nahīṁ choṛatā, isaliye vah pradeśavān hai; pudgal yadyapi dravya apekṣāse pradeśamātra (-ekapradeśī) honese apradeśī hai tathāpi, do pradeśoṁse lekar saṁkhyāt, asaṁkhyāt, aur anantapradeśoṁvālī paryāyoṁkī apekṣāse aniścit pradeśavālā honese pradeśavān hai; sakal lokavyāpī asaṁkhya pradeśoṁke 1prastārarūp honese dharma pradeśavān hai; sakalalokavyāpī asaṁkhya
jīvadravya, pudgalakāy, dharma, adharma vaḷī ākāśane che svapradeś anek, nahi varte pradeśo kāḷane. 135.
1. prastār = phai lāv; vistār .