dvipradeśādyudbhavahetubhūtatathāvidhasnigdharūkṣaguṇapariṇāmaśaktisvabhāvātpradeśodbhavatvamasti . tataḥ paryāyeṇānekapradeśatvasyāpi saṁbhavāt dvayādisaṁkhyeyāsaṁkhyeyānantapradeśatvamapi nyāyyaṁ pudgalasya ..137..
paramāṇorgatipariṇateḥ sahakāritven vartate . kasya saṁbandhī yo‘sau paramāṇuḥ . padesamettassa davvajādassa pradeśamātrapudgalajātirūpaparamāṇudravyasya . kiṁ kurvataḥ . vadivadado vyatipatato mandagatyā gacchataḥ . kaṁ prati . padesaṁ kālāṇuvyāptamekapradeśam . kasya saṁbandhinam . āgāsadavvassa ākāśadravyasyeti . tathāhi – kālāṇurapradeśo bhavati . kasmāt . dravyeṇaikapradeśatvāt . athavā yathā snehaguṇen pudgalānāṁ tathāpi do 1pradeśādike udbhavake hetubhūt tathāvidh (us prakārake) snigdha -rūkṣaguṇarūp pariṇamit honekī śaktirūp svabhāvake kāraṇ usake pradeśoṁkā udbhav hai; isaliye paryāyase anekapradeśīpanekā bhī saṁbhav honese pudgalako dvipradeśīpanese lekar saṁkhyāt, asaṁkhyāt aur anantapradeśīpanā bhī nyāyayukta hai ..137.. ab, ‘kālāṇu apradeśī hī hai’ aisā niyam karate haiṁ (arthāt daraśāte haiṁ : — )
anvayārtha : — [samayaḥ tu ] kāl to [apradeśaḥ ] apradeśī hai, [pradeśamātrasya dravyajātasya ] pradeśamātra pudgal -paramāṇu [ākāśadravyasya pradeśaṁ ] ākāś dravyake pradeśako [vyatipatataḥ ] maṁd gatise ullaṁghan kar rahā ho tab [saḥ vartate ] vah vartatā hai arthāt nimittabhūtatayā pariṇamit hotā hai ..138..
che kāḷ to apradeś; ekapradeś paramāṇu yadā ākāśadravya taṇo pradeś atikrame, varte tadā. 138.
272pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
1. dvipradeśī ityādi skandhoṁkī utpattike kāraṇabhūt jo snigdha -rūkṣa guṇ haiṁ unarūp pariṇamit honekī śakti pudgalakā svabhāv hai .