ākāśasyaikāṇuvyāpyoṁ‘śaḥ kilākāśapradeśaḥ, sa khalveko‘pi śeṣapaṁcadravyapradeśānāṁ paramasaukṣmyapariṇatānantaparamāṇuskandhānāṁ cāvakāśadānasamarthaḥ . asti cāvibhāgaikadravyatve‘pyaṁś- kalpanamākāśasya, sarveṣāmaṇūnāmavakāśadānasyānyathānupapatteḥ . yadi punarākāśasyāṁśā na syuriti matistadāṅgulīyugalaṁ nabhasi prasārya nirūpyatāṁ kimekaṁ kṣetraṁ kimanekam . ekaṁ yatsūcitaṁ pradeśasvarūpaṁ tadidānīṁ vivr̥ṇoti — āgāsamaṇuṇiviṭṭhaṁ ākāśaṁ aṇuniviṣṭaṁ pudgal- paramāṇuvyāptam . āgāsapadesasaṇṇayā bhaṇidaṁ ākāśapradeśasaṁjñayā bhaṇitaṁ kathitam . savvesiṁ ca aṇūṇaṁ
ab, ākāśake pradeśakā lakṣaṇ sūtra dvārā kahate haiṁ : —
anvayārtha : — [aṇuniviṣṭaṁ ākāśaṁ ] ek paramāṇu jitane ākāśameṁ rahatā hai utane ākāśako [ākāśapradeśasaṁjñayā ] ‘ākāśapradeś’ aise nāmase [bhaṇitam ] kahā gayā hai . [ca ] aur [tat ] vah [sarveṣāṁ aṇūnāṁ ] samasta paramāṇuoṁko [avakāśaṁ dātuṁ śaknoti ] avakāś deneko samartha hai ..140..
ṭīkā : — ākāśakā ek paramāṇuse vyāpya aṁś vah ākāśapradeś hai; aur vah ek (ākāśapradeś) bhī śeṣ pān̐c dravyoṁke pradeśoṁko tathā param sūkṣmatārūpase pariṇamit ananta paramāṇuoṁke skaṁdhoṁko avakāś denemeṁ samartha hai . ākāś avibhāg (akhaṁḍ) ek dravya hai, phi ra bhī usameṁ (pradeśarūp) aṁśakalpanā ho sakatī hai, kyoṁki yadi aisā na ho to sarva paramāṇuoṁko avakāś denā nahīṁ ban sakegā .
aisā hone par bhī yadi ‘ākāśake aṁś nahīṁ hote’ (arthāt aṁśakalpanā nahīṁ kī jātī), aisī (kisīkī) mānyatā ho, to ākāśameṁ do aṁguliyān̐ phai lākar batāiye ki ‘do aṁguliyoṁkā
ākāś je aṇuvyāpya, ‘ābhapradeś’ saṁjñā tehane; te ek sau paramāṇune avakāśadānasamartha che. 140.