ekko va duge bahugā saṁkhātīdā tado aṇaṁtā ya .
pradeśapracayo hi tiryakpracayaḥ samayaviśiṣṭavr̥ttipracayastadūrdhvapracayaḥ . tatrākāśasyā- vasthitānantapradeśatvāddharmādharmayoravasthitāsaṁkhyeyapradeśatvājjīvasyānavasthitāsaṁkhyeyapradeśatvātpudgalasya nirūpayati — ekko va duge bahugā saṁkhātīdā tado aṇaṁtā ya eko vā dvau bahavaḥ saṁkhyātītāstato‘nantāśca . davvāṇaṁ ca padesā saṁti hi kāladravyaṁ vihāy pañcadravyāṇāṁ saṁbandhin ete pradeśā yathāsaṁbhavaṁ santi hi sphu ṭam . samay tti kālassa kālasya punaḥ pūrvoktasaṁkhyopetāḥ samayāḥ santīti . tadyathā – ekākāraparam- samarasībhāvapariṇataparamānandaikalakṣaṇasukhāmr̥tabharitāvasthānāṁ kevalajñānādivyaktirūpānantaguṇādhārabhūtānāṁ lokākāśapramitaśuddhāsaṁkhyeyapradeśānāṁ muktātmapadārthe yo‘sau pracayaḥ samūhaḥ samudāyo rāśiḥ sa . kiṁ kiṁ bhaṇyate . tiryakpracay iti tiryaksāmānyamiti vistārasāmānyamiti akramānekānta iti ca
ab, 1tiryakpracay tathā 2ū rdhvapracay batalāte haiṁ : —
anvayārtha : — [dravyāṇāṁ ca ] dravyoṁke [ekaḥ ] ek, [dvau ] do, [bahavaḥ ] bahutase, [saṁkhyātītāḥ ] asaṁkhya, [vā ] athavā [tataḥ anantāḥ ca ] ananta [pradeśāḥ ] pradeś [santi hi ] haiṁ . [kālasya ] kālase [samayāḥ iti ] ‘samay’ haiṁ ..141..
ṭīkā : — pradeśoṁkā pracay (samūh) tiryakpracay aur samayaviśiṣṭa 3vr̥ttiyoṁkā samūh vah ū rdhvapracay hai .
vahān̐ ākāś avasthit (-niścal, sthir) ananta pradeśī honese dharma tathā adharma avasthit asaṁkhya pradeśī honese jīv anavasthit (asthir) asaṁkhyapradeśī hai aur pudgal
bahu vā asaṁkhya, anaṁt che; vaḷī hoy samayo kāḷane. 141.
1. tiryak = tirachā; āḍā; kṣetra - apekṣit (pradeśoṁkā phai lāv) .
2. ū rdhva = ūn̐cā; kāl - apekṣit .
3. vr̥tti = vartanā; pariṇati; paryāy; utpād -vyay -dhrauvya; astitva .