uppādo paddhaṁso vijjadi jadi jassa egasamayamhi .
samayo hi samayapadārthasya vr̥ttyaṁśaḥ . tasmin kasyāpyavaśyamutpādapradhvaṁsau saṁbhavataḥ, paramāṇorvyatipātotpadyamānatven kāraṇapūrvatvāt . tau yadi vr̥ttyaṁśasyaiv, kiṁ yaugapadyen kiṁ bhavantītyabhiprāyaḥ ..141.. evaṁ saptamasthale svatantragāthādvayaṁ gatam . ath samayasantānarūpasyordhva- pracayasyānvayirūpeṇādhārabhūtaṁ kāladravyaṁ vyavasthāpayati – uppādo paddhaṁso vijjadi jadi utpādaḥ pradhvaṁso vidyate yadi cet . kasya . jassa yasya kālāṇoḥ . kva . egasamayamhi ekasamaye vartamānasamaye . samayassa samayotpādakatvātsamayaḥ kālāṇustasya . so vi samao so‘pi kālāṇuḥ sabhāvasamavaṭṭhido havadi svabhāvasamavasthito bhavati . pūrvoktamutpādapradhvaṁsadvayaṁ tadādhārabhūtaṁ kālāṇudravyarūpaṁ dhrauvyamiti
anvayārtha : — [yadi yasya samayasya ] yadi kālakā [ek samaye ] ek samayameṁ [utpādaḥ pradhvaṁsaḥ ] utpād aur vināś [vidyate ] pāyā jātā hai, [saḥ api samayaḥ ] to vah bhī kāl [svabhāvasamavasthitaḥ ] svabhāvameṁ avasthit arthāt dhruv [bhavati ] (siddha) hai .
ṭīkā : — samay kālapadārthakā 1vr̥ttyaṁś hai; usameṁ (-us vr̥ttyaṁśameṁ) kisīke bhī avaśya utpād tathā vināś saṁbhavit haiṁ; kyoṁki paramāṇuke atikramaṇake dvārā (samayarūpī vr̥ttyaṁś) utpanna hotā hai, isaliye vah kāraṇapūrvak hai . (paramāṇuke dvārā ek ākāśapradeśakā maṁdagatise ullaṁghan karanā vah kāraṇ hai aur samayarūpī vr̥ttyaṁś us kāraṇakā kārya hai, isaliye usameṁ kisī padārthake utpād tathā vināś hote honā cāhiye .) ..142..
(‘kisī padārthake utpād – vināś honekī kyā āvaśyakatā hai ? usake sthān par us vr̥ttyaṁśako hī utpād – vināś hote mān leṁ to kyā āpatti hai ?’ is tarkakā samādhān karate haiṁ — )
yadi utpād aur vināś vr̥ttyaṁśake hī māne jāyeṁ to, (praśna hotā hai ki) (1) ve
jo kāḷane, to kāḷ teh svabhāv – samavasthit che. 142.
1. vr̥ttyaṁś = vr̥ttikā aṁś; sūkṣmātisūkṣma pariṇati arthāt paryāy .