prāṇairhi tāvajjīvaḥ karmaphalamupabhuṁkte; tadupabhuṁjāno mohapradveṣāvāpnoti; tābhyāṁ svajīv- parajīvayoḥ prāṇābādhaṁ vidadhāti . tadā kadācitparasya dravyaprāṇānābādhya kadācidanābādhya svasya bhāvaprāṇānuparaktatven bādhamāno jñānāvaraṇādīni karmāṇi badhnāti . evaṁ prāṇāḥ paudgalikakarmakāraṇatāmupayānti ..149..
jñānasvarūpaṁ svakīyaśuddhaprāṇaṁ hanti, paścāduttarakāle paraprāṇaghāte niyamo nāstīti ..149.. athendri- yādiprāṇotpatterantaraṅgahetumupadiśati — ādā kammamalimaso ayamātmā svabhāven bhāvakarmadravyakarmanokarma- malarahitatvenātyantanirmalo‘pi vyavahāreṇānādikarmabandhavaśānmalīmaso bhavati . tathābhūtaḥ san kiṁ karoti . dharedi pāṇe puṇo puṇo aṇṇe dhārayati prāṇān punaḥpunaḥ anyānnavatarān . yāvatkim . ṇa cayadi
ṭīkā : — pratham to prāṇoṁse jīv karmaphalako bhogatā hai; use bhogatā huā moh tathā dveṣako prāpta hotā hai; moh tathā dveṣase svajīv tathā parajīvake prāṇoṁko 1bādhā pahun̐cātā hai . vahān̐ kadācit (-kisī samay) parake dravya prāṇoṁko bādhā pahun̐cākar aur kadācit (parake dravya prāṇoṁko) bādhā na pahun̐cākar, apane bhāvaprāṇoṁko to 2uparaktapanese (avaśya hī) bādhā pahun̐cātā huā jīv jñānāvaraṇādi karmoṁko bān̐dhatā hai . isaprakār prāṇ paudgalik karmoṁke kāraṇapaneko prāpta hote haiṁ ..149..
ab paudgalik prāṇoṁkī saṁtatikī (-pravāhakī – paramparākī) pravr̥ttikā antaraṁg hetu sūtra dvārā kahate haiṁ : —
mamatā śarīrapradhān viṣaye jyāṁ lagī choḍe nahīṁ. 150.
294pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
1. bādhā = pīḍā, upadrav, vighna .
2. uparaktapanā = malinapanā; vikārīpanā; mohādipariṇāmarūp pariṇamit honā . [jaise koī puruṣ tapta loheke
golese dūsareko jalānekī icchā karatā huā pratham to svayaṁ apaneko hī jalātā hai; (-svayaṁ apane hī
hāthako jalātā hai ) phi ra dūsarā jale yā na jale — isakā koī niyam nahīṁ hai; usīprakār jīv
mohādipariṇāmarūp pariṇamit hotā huā pratham to nirvikār svasaṁvedanajñānasvarūp nij śuddha bhāvaprāṇoṁko
hī hāni pahun̐cātā hai, phi ra dūsareke dravyaprāṇoṁkī hāni ho yā na ho — isakā koī niyam nahīṁ hai .]