taṁ sabbhāvaṇibaddhaṁ davvasahāvaṁ tihā samakkhādaṁ .
yatkhalu svalakṣaṇabhūtaṁ svarūpāstitvamarthaniścāyakamākhyātaṁ sa khalu dravyasya svabhāv ev, sadbhāvanibaddhatvād dravyasvabhāvasya . athāsau dravyasvabhāvo dravyaguṇaparyāyatven sthityutpādavyayatven ca tritayīṁ vikalpabhūmikāmadhirūḍhaḥ parijñāyamānaḥ paradravye mohamapohya svaparavibhāgaheturbhavati, śuddhātmasvarūpaṁ na saṁbhavantīti ..153.. ath svarūpāstitvalakṣaṇaṁ paramātmadravyaṁ yo‘sau jānāti sa paradravye mohaṁ na karotīti prakāśayati — jāṇadi jānāti . jo yaḥ kartā . kam . taṁ pūrvoktaṁ davvasahāvaṁ paramātmadravyasvabhāvam . kiṁviśiṣṭam . sabbhāvaṇibaddhaṁ svabhāvaḥ svarūpasattā tatra nibaddhamādhīnaṁ tanmayaṁ
ab, ātmākā anya dravyake sāth saṁyuktapanā hone par bhī 1artha niścāyak astitvako sva – par vibhāgake hetuke rūpameṁ samajhāte haiṁ : —
anvayārtha : — [yaḥ ] jo jīv [taṁ ] us (pūrvokta) [sadbhāvanibaddhaṁ ] astitvaniṣpanna, [tridhā samākhyātaṁ ] tīn prakārase kathit, [savikalpaṁ ] bhedoṁvāle [dravyasvabhāvaṁ ] dravyasvabhāvako [jānāti ] jānatā hai, [saḥ ] vah [anyadravye ] anya dravyameṁ [na muhyati ] mohako prāpta nahīṁ hotā ..154..
ṭīkā : — jo, dravyako niścit karanevālā, svalakṣaṇabhūt svarūp – astitva kahā gayā hai vah vāstavameṁ dravyakā svabhāv hī hai; kyoṁki dravyakā svabhāv astitvaniṣpanna (astitvakā banā huā) hai . dravya – guṇ – paryāyarūpase tathā dhrauvya – utpād – vyayarūpase 2trayātmak bhedabhūmikāmeṁ ārūrḥ aisā yah dravyasvabhāv jñāt hotā huā, paradravyake prati mohako dūr karake
astitvathī niṣpanna dravyasvabhāvane trivikalpane je jāṇato, te ātamā nahi moh paradravye lahe. 154.
300pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
1. artha niścāyak = dravyakā niścay karanevālā; (dravyakā nirṇay karanekā sādhan jo svarūpāstitva hai vah sva -parakā bhed karanemeṁ sādhanabhūt hai, isaprakār is gāthāmeṁ samajhāte haiṁ .)
2. trayātmak = tīnasvarūp; tīnake samūharūp (dravyakā svabhāv dravya, guṇ aur paryāy aise tīn bhedoṁvālā tathā dhrauvya, utpād aur vyay aise tīn bhedoṁvālā hai .)