yo hi nāmāyaṁ paradravyasaṁyogakāraṇatvenopanyasto‘śuddha upayogaḥ sa khalu manda- tīvrodayadaśāviśrāntaparadravyānuvr̥ttitantratvādev pravartate, na punaranyasmāt . tato‘hameṣ sarvasminnev paradravye madhyastho bhavāmi . evaṁ bhavaṁścāhaṁ paradravyānuvr̥ttitantratvābhāvāt śubhenāśubhen vāśuddhop- bhāvapariṇataparamacaitanyasvabhāvātpratikūlaḥ ugraḥ . vītarāgasarvajñapraṇītaniścayavyavahāramokṣamārgādvilakṣaṇ unmārgaparaḥ . itthaṁbhūtaviśeṣaṇacatuṣṭayasahit upayogaḥ pariṇāmaḥ tatpariṇatapuruṣo vetyaśubhopayogo bhaṇyat ityarthaḥ ..158.. ath śubhāśubharahitaśuddhopayogaṁ prarūpayati — asuhovaogarahido aśubhopayogarahito bhavāmi . sa kaḥ ahaṁ ahaṁ kartā . punarapi kathaṁbhūtaḥ . suhovajutto ṇa śubhopayogayuktaḥ pariṇato na bhavāmi . kva viṣaye‘sau śubhopayogaḥ . aṇṇadaviyamhi nijaparamātmadravyādanyadravye . tarhi kathaṁbhūto bhavāmi . hojjaṁ majjhattho jīvitamaraṇalābhālābhasukhaduḥkhaśatrumitranindāpraśaṁsādiviṣaye madhyastho bhavāmi . itthaṁbhūtaḥ san kiṁ karomi . ṇāṇappagamappagaṁ jhāe jñānātmakamātmānaṁ dhyāyāmi . jñānen nirvr̥ttaṁ jñānātmakaṁ
ab, paradravyake saṁyogakā jo kāraṇ (aśuddhopayog) usake vināśakā abhyās batalāte haiṁ : —
anvayārtha : — [anyadravye ] anya dravyameṁ [madhyasthaḥ ] madhyastha [bhavan ] hotā huā [aham ] maiṁ [aśubhopayogarahitaḥ ] aśubhopayog rahit hotā huā tathā [śubhopayuktaḥ na ] śubhopayukta nahīṁ hotā huā [jñānātmakam ] jñānātmak [ātmakaṁ ] ātmāko [dhyāyāmi ] dhyātā hūn̐ ..159..
ṭīkā : — jo yah, (156 vīṁ gāthāmeṁ) paradravyameke saṁyogake kāraṇarūpameṁ kahā gayā aśuddhopayog hai, vah vāstavameṁ manda – tīvra udayadaśāmeṁ rahanevāle paradravyānusār pariṇatike ādhīn honese hī pravartit hotā hai, kintu anya kāraṇase nahīṁ . isaliye yah maiṁ samasta paradravyameṁ madhyastha hoūn̐ . aur isaprakār madhyastha hotā huā maiṁ paradravyānusār pariṇatike ādhīn na honese śubh
śubhamāṁ ayukta, hun̐ dhyāun̐ chuṁ nij ātmane jñānātmane. 159.