Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 309 of 513
PDF/HTML Page 342 of 546

 

kahānajainaśāstramālā ]
jñeyatattva -prajñāpan
309

śarīraṁ ca vācaṁ ca manaśca paradravyatvenāhaṁ prapadye, tato na teṣu kaścidapi mam pakṣapāto‘sti, sarvatrāpyahamatyantaṁ madhyastho‘smi . tathā hina khalvahaṁ śarīravāṅmasāṁ svarūpādhārabhūtamacetanadravyamasmi; tāni khalu māṁ svarūpādhāramantareṇāpyātmanaḥ svarūpaṁ dhārayanti . tato‘haṁ śarīravāṅmanaḥpakṣapātamapāsyātyantaṁ madhyastho‘smi . na ca me śarīravāṅmanaḥkāraṇā- cetanadravyatvamasti; tāni khalu māṁ kāraṇamantareṇāpi kāraṇavanti bhavanti . tato‘haṁ tatkāraṇatvapakṣapātamapāsyāsmyayamatyantaṁ madhyasthaḥ . na ca me svatantraśarīravāṅmanaḥkārakācetan- dravyatvamasti; tāni khalu māṁ kartāramantareṇāpi kriyamāṇāni . tato‘haṁ tatkartr̥tva- pakṣapātamapāsyāsmyayamatyantaṁ madhyasthaḥ . na ca me svatantraśarīravāṅmanaḥkārakācetanadravya- prayojakatvamasti; tāni khalu māṁ kārakaprayojakamantareṇāpi kriyamāṇāni . tato‘haṁ tatkārak- prayojakatvapakṣapātamapāsyāsmyayamatyantaṁ madhyasthaḥ . na ca me svatantraśarīravāṅmanaḥkārakā- svaśuddhātmabhāvanāviṣaye yatkr̥takāritānumatasvarūpaṁ tadvilakṣaṇaṁ yanmanovacanakāyaviṣaye kr̥takāritānu- matasvarūpaṁ tannāhaṁ bhavāmi . tataḥ kāraṇāttatpakṣapātaṁ muktvātyantamadhyastho‘smīti tātparyam ..160..

ṭīkā :maiṁ śarīr, vāṇī aur manako paradravyake rūpameṁ samajhatā hūn̐, isaliye mujhe unake prati kuch bhī pakṣapāt nahīṁ hai . maiṁ un sabake prati atyanta madhyastha hūn̐ . vah isaprakār :

vāstavameṁ śarīr, vāṇī aur manake svarūpakā ādhārabhūt aisā acetan dravya nahīṁ hūn̐, maiṁ svarūpādhār (hue) vinā bhī ve vāstavameṁ apane svarūpako dhāraṇ karate haiṁ . isaliye maiṁ śarīr, vāṇī aur manakā pakṣapāt choṛakar atyanta madhyastha hūn̐ .

aur maiṁ śarīr, vāṇī tathā manakā kāraṇ aisā acetan dravya nahīṁ hūn̐ . maiṁ kāraṇ (hue) vinā bhī ve vāstavameṁ kāraṇavān haiṁ . isaliye unake kāraṇapanekā pakṣapāt choṛakar yah maiṁ atyanta madhyastha hūn̐ .

aur maiṁ svataṁtrarūpase śarīr, vāṇī tathā manakā kartā aisā acetan dravya nahīṁ hūn̐; maiṁ kartā (hue) vinā bhī ve vāstavameṁ kiye jāte haiṁ . isaliye unake kartr̥tvakā pakṣapāt choṛakar yah maiṁ atyanta madhyastha hūn̐ .

aur maiṁ, svatantrarūpase śarīr, vāṇī tathā manakā kārak (kartā) aisā jo acetan dravya hai usakā prayojak nahīṁ hūn̐; maiṁ kartāprayojak vinā bhī (arthāt maiṁ unake kartākā prayojak unakā karānevālāhue vinā bhī ) ve vāstavameṁ kiye jāte haiṁ . isaliye yah maiṁ unake kartāke prayojakapanekā pakṣapāt choṛakar atyanta madhyastha hūn̐ .

aur maiṁ svatantrarūpase śarīr, vāṇī tathā manakā kārak jo acetan dravya hai, usakā