eguttaramegādī aṇussa ṇiddhattaṇaṁ ca lukkhattaṁ .
paramāṇorhi tāvadasti pariṇāmaḥ tasya vastusvabhāvatvenānatikramāt . tatastu pariṇāmā- dupāttakādācitkavaicitryaṁ citraguṇayogitvātparamāṇorekādyekottarānantāvasānāvibhāgaparicched- vyāpi snigdhatvaṁ vā rūkṣatvaṁ vā bhavati ..164.. eguttaramegādī ekottaramekādi . kim . ṇiddhattaṇaṁ ca lukkhattaṁ snigdhatvaṁ rūkṣatvaṁ ca karmatāpannam . bhaṇidaṁ bhaṇitaṁ kathitam . kiṁparyantam . jāv aṇaṁtattamaṇubhavadi anantatvamanantaparyantaṁ yāvadanubhavati prāpnoti . kasmātsakāśāt . pariṇāmādo pariṇativiśeṣātpariṇāmitvādityarthaḥ . kasya saṁbandhi . aṇussa aṇoḥ pudgalaparamāṇoḥ . tathāhi — yathā jīve jalājāgomahiṣīkṣīre snehavr̥ddhivatsnehasthānīyaṁ rāgatvaṁ rūkṣa- sthānīyaṁ dveṣatvaṁ bandhakāraṇabhūtaṁ jaghanyaviśuddhisaṁkleśasthānīyamādiṁ kr̥tvā paramāgamakathitakrameṇotkr̥ṣṭa- viśuddhisaṁkleśaparyantaṁ vardhate, tathā pudgalaparamāṇudravye‘pi snigdhatvaṁ rūkṣatvaṁ ca bandhakāraṇabhūtaṁ pūrvoktajalāditāratamyaśaktidr̥ṣṭāntenaikaguṇasaṁjñāṁ jaghanyaśaktimādiṁ kr̥tvā guṇasaṁjñenāvibhāgaparicched-
anvayārtha : — [aṇoḥ ] paramāṇuke [pariṇāmāt ] pariṇamanake kāraṇ [ekādi ] ekase (-ek avibhāg praticchedase) lekar [ekottaraṁ ] ek – ek barḥate hue [yāvat ] jab tak [anantatvam anubhavati ] anantapaneko (-ananta avibhāgī praticchedapaneko) prāpta ho tab tak (snigdhatvaṁ vā rūkṣatvaṁ) snigdhatva athavā rūkṣatva hotā hai aisā [bhaṇitam ] (jinendradevane) kahā hai ..164..
ṭīkā : — pratham to paramāṇuke pariṇām hotā hai kyoṁki vah (pariṇām) vastukā svabhāv honese ullaṁghan nahīṁ kiyā jā sakatā . aur us pariṇāmake kāraṇ jo 1kādācitka
snigdhatva vā rūkṣatva e pariṇāmathī paramāṇune. 164.
314pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-
2vicitratā dhāraṇ karatā hai aisā, ekase lekar ek – ek barḥate hue ananta avibhāg praticchedoṁ
1. kādācitka = kisī samay ho aisā; kṣaṇik; anitya .
2. vicitratā = anekaprakāratā; vividhatā; anekarūpatā (cikanāpan aur rūkhāpan pariṇāmake kāraṇ kṣaṇik