upayogākhyalakṣaṇe grahaṇaṁ sūrya ivoparāgo yasyeti śuddhopayogasvabhāvasya . na liṁgādupayogā- khyalakṣaṇād grahaṇaṁ paudgalikakarmādānaṁ yasyeti dravyakarmāsaṁpr̥ktatvasya . na liṁgebhya indriyebhyo grahaṇaṁ viṣayāṇāmupabhogo yasyeti viṣayopabhoktr̥tvābhāvasya . na liṁgāt mano vendriyādi- lakṣaṇād grahaṇaṁ jīvasya dhāraṇaṁ yasyeti śukrārtavānuvidhāyitvābhāvasya . na liṁgasya mehanā- kārasya grahaṇaṁ yasyeti laukikasādhanamātratvābhāvasya . na liṁgenāmehanākāreṇ grahaṇaṁ lokavyāptiryasyeti kuhuk prasiddhasādhanākāralokavyāptitvābhāvasya . na liṁgānāṁ strīpunnapuṁsak- ‘kuvvaṁ sahāvamādā’ ityādi ṣaṣṭhasthale gāthāsaptakam . yatra mukhyatvamiti vadati tatra yathāsaṁbhavamanyo- ‘pyartho labhyat iti sarvatra jñātavyam . evamekonaviṁśatigāthābhistr̥tīyaviśeṣāntarādhikāre samudāy- pātanikā . tadyathā — ath kiṁ tarhi jīvasya śarīrādiparadravyebhyo bhinnamanyadravyāsādhāraṇaṁ svasvarūpamiti praśne pratyuttaraṁ dadāti — arasamarūvamagaṁdhaṁ rasarūpagandharahitatvāttathā cādhyāhāryamāṇāsparśarūpatvācca avvattaṁ avyaktatvāt asaddaṁ aśabdatvāt aliṁgaggahaṇaṁ aliṅgagrahaṇatvāt aṇiddiṭṭhasaṁṭhāṇaṁ anirdiṣṭasaṁsthānatvācca jāṇ jīvaṁ jānīhi jīvam . arasamarūpamagandhamasparśamavyaktamaśabdamaliṅgagrahaṇamanirdiṣṭasaṁsthānalakṣaṇaṁ ca he śiṣya, jīvaṁ jīvadravyaṁ jānīhi . punarapi kathaṁbhūtam . cedaṇāguṇaṁ samastapudgalādibhyo‘cetanebhyo bhinnaḥ samastānyadravyāsādhāraṇaḥ svakīyānantajīvajātisādhāraṇaśca cetanāguṇo yasya taṁ cetanāguṇaṁ nahīṁ ho sakatā (-anyase nahīṁ le jāyā jā sakatā) so aliṁg grahaṇ hai; isaprakār ‘ātmāke jñānakā haraṇ nahīṁ kiyā jā sakatā’ aise arthakī prāpti hotī hai . (10) jise liṁgameṁ arthāt upayoganāmak lakṣaṇameṁ grahaṇ arthāt sūryakī bhān̐ti uparāg (-malinatā, vikār) nahīṁ hai vah aliṁgagrahaṇ hai; isaprakār ‘ātmā śuddhopayogasvabhāvī hai’ aise arthakī prāpti hotī hai . (11) liṁg dvārā arthāt upayoganāmak lakṣaṇ dvārā grahaṇ arthāt paudgalik karmakā grahaṇ jisake nahīṁ hai, vah aliṁgagrahaṇ hai; isaprakār ‘ātmā dravyakarmase asaṁyukta (asaṁbaddha) hai’ aise arthakī prāpti hotī hai . (12) jise liṁgoṁke dvārā arthāt indriyoṁke dvārā grahaṇ arthāt viṣayoṁkā upabhog nahīṁ hai so aliṁgagrahaṇ hai; isaprakār ‘ātmā viṣayoṁkā upabhoktā nahīṁ hai’ aise arthakī prāpti hotī hai . (13) liṁg dvārā arthāt man athavā indriyādi lakṣaṇake dvārā grahaṇ arthāt jīvatvako dhāraṇ kar rakhanā jisake nahīṁ hai vah aliṁgagrahaṇ hai; isaprakār ‘ātmā śukra aur ārtavako anuvidhāyī (-anusār honevālā) nahīṁ hai’ aise arthakī prāpti hotī hai . (14) liṁgakā arthāt mehanākār (-puruṣādikī indriyakā ākār)kā grahaṇ jisake nahīṁ hai so aliṁgagrahaṇ hai; isaprakār ‘ātmā laukikasādhanamātra nahīṁ hai’ aise arthakī prāpti hotī hai . (15) liṁgake dvārā arthāt amehanākārake dvārā jisakā grahaṇ arthāt lokameṁ vyāpakatva nahīṁ hai so aliṁgagrahaṇ hai; isaprakār ‘ātmā pākhaṇḍiyoṁke prasiddha sādhanarūp ākāravālā — lokavyāptivālā nahīṁ hai’ aise arthakī prāpti hotī hai . (16) jisake liṁgokā arthāt strī,