Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 178.

< Previous Page   Next Page >


Page 336 of 513
PDF/HTML Page 369 of 546

 

karmapudgalayoḥ parasparapariṇāmanimittamātratven viśiṣṭataraḥ parasparamavagāhaḥ sa tadubhay-
bandhaḥ
..177..
ath dravyabandhasya bhāvabandhahetukatvamujjīvayati
sapadeso so appā tesu padesesu poggalā kāyā .
pavisaṁti jahājoggaṁ ciṭṭhaṁti hi jaṁti bajjhaṁti ..178..
sapradeśaḥ sa ātmā teṣu pradeśeṣu pudgalāḥ kāyāḥ .
praviśanti yathāyogyaṁ tiṣṭhanti ca yānti badhyante ..178..

ayamātmā lokākāśatulyāsaṁkhyeyapradeśatvātsapradeśaḥ . ath teṣu tasya pradeśeṣu kāyavāṅmanovargaṇālambanaḥ parispando yathā bhavati tathā karmapudgalakāyāḥ svayamev parispanda- svasaṁvedanajñānarahitatven snigdharūkṣasthānīyarāgadveṣapariṇatajīvasya bandhayogyasnigdharūkṣapariṇāmapariṇat- pudgalasya ca yo‘sau parasparāvagāhalakṣaṇaḥ sa itthaṁbhūtabandho jīvapudgalabandha iti trividhabandhalakṣaṇaṁ jñātavyam ..177.. ath ‘bandho jīvassa rāgamādīhiṁ’ pūrvasūtre yaduktaṁ tadev rāgatvaṁ dravyabandhasya kāraṇamiti viśeṣeṇ samarthayatisapadeso so appā sa prasiddhātmā lokākāśapramitāsaṁkhyeyapradeś- tvāttāvatsapradeśaḥ . tesu padesesu poggalā kāyā teṣu pradeśeṣu karmavargaṇāyogyapudgalakāyāḥ kartāraḥ pavisaṁti praviśanti . katham . jahājoggaṁ manovacanakāyavargaṇālambanavīryāntarāyakṣayopaśamajanitātmapradeśaparispanda- paraspar pariṇāmake nimittamātrase jo viśiṣṭatar paraspar avagāh hai so ubhayabaṁdh hai . [arthāt jīv aur karmapudgal ek dūsareke pariṇāmameṁ nimittamātra hoveṁ, aisā (viśiṣṭaprakārakā khāsaprakārakā) jo unakā ekakṣetrāvagāhasaṁbaṁdh hai so vah pudgalajīvātmak baṁdh hai . ] ..177.. ab, aisā batalāte haiṁ ki dravyabaṁdhakā hetu bhāvabaṁdh hai :

anvayārtha :[saḥ ātmā ] vah ātmā [sapradeśaḥ ] sapradeś hai; [teṣu pradeśeṣu ] un pradeśoṁmeṁ [pudgalāḥ kāyāḥ ] pudgalasamūh [praviśanti ] praveś karate haiṁ, [yathāyogyaṁ tiṣṭhanti ] yathāyogya rahate haiṁ, [yānti ] jāte haiṁ, [ca ] aur [badhyante ] baṁdhate haiṁ ..178..

ṭīkā :yah ātmā lokākāśatulya asaṁkhyapradeśī honese sapradeś hai . usake in pradeśoṁmeṁ kāyavargaṇā, vacanavargaṇā aur manovargaṇākā ālambanavālā parispanda (kampan) jis

sapradeś che te jīv, jīvapradeśamāṁ āve ane
pudgalasamūh rahe yathocit, jāy che, baṁdhāy che. 178
.

336pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-