bhaṇidā puḍhavippamuhā jīvaṇikāyādh thāvarā ya tasā .
punaraśuddhaniścayanayo bhavatyev . tatrāśuddhaniścayamadhye śuddhopayogaḥ kathaṁ labhyat iti śiṣyeṇ pūrvapakṣe kr̥te sati pratyuttaraṁ dadāti — vastvekadeśaparīkṣā tāvannayalakṣaṇaṁ, śubhāśubhaśuddhadravyāvalambanamupayog- lakṣaṇaṁ ceti; ten kāraṇenāśuddhaniścayamadhye‘pi śuddhātmāvalambanatvāt śuddhadhyeyatvāt śuddhasādhakatvācca śuddhopayogapariṇāmo labhyat iti nayalakṣaṇamupayogalakṣaṇaṁ ca yathāsaṁbhavaṁ sarvatra jñātavyam . atra yo‘sau rāgādivikalpopādhirahitasamādhilakṣaṇaśuddhopayogo muktikāraṇaṁ bhaṇitaḥ sa tu śuddhātmadravya- lakṣaṇāddhayeyabhūtācchuddhapāriṇāmikabhāvādabhedapradhānadravyārthikanayenābhinno‘pi bhedapradhānaparyāyārthikanayen bhinnaḥ . kasmāditi cet . ayamekadeśanirāvaraṇatven kṣāyopaśamikakhaṇḍajñānavyaktirūpaḥ, sa ca pāriṇāmikaḥ sakalāvaraṇarahitatvenākhaṇḍajñānavyaktirūpaḥ; ayaṁ tu sādisāntatven vinaśvaraḥ, sa ca anādyanantatvenāvinaśvaraḥ . yadi punarekāntenābhedo bhavati tarhi ghaṭotpattau mr̥tpiṇḍavināśavat dhyānaparyāyavināśe mokṣe jāte sati dhyeyarūpapāriṇāmikasyāpi vināśo bhavatītyarthaḥ . tat ev jñāyate śuddhapāriṇāmikabhāvo dhyeyarūpo bhavati, dhyānabhāvanārūpo na bhavati . kasmāt . dhyānasya vinaśvaratvāditi ..181.. evaṁ dravyabandhakāraṇatvāt mithyātvarāgādivikalparūpo bhāvabandha ev niścayen
bhāvārtha : — parake prati pravartamān aisā śubh pariṇām vah puṇayakā kāraṇ hai aur aśubh pariṇām vah pāpakā kāraṇ hai; isaliye yadi kāraṇameṁ kāryakā upacār kiyā jāy to, śubhapariṇām vah puṇya hai aur aśubh pariṇām vah pāp . svātmadravyameṁ pravartamān aisā śuddha pariṇām mokṣakā kāraṇ hai; isaliye yadi kāraṇameṁ kāryakā upacār kiyā jāy to, śuddha pariṇām vah mokṣa hai ..181..
ab, jīvakī svadravyameṁ pravr̥tti aur paradravyase nivr̥ttikī siddhike liye sva – parakā vibhāg batalāte haiṁ : —
anvayārtha : — [ath ] ab [sthāvarāḥ ca trasāḥ ] sthāvar aur tras aise jo [pr̥thivīpramukhāḥ ] pr̥thvī ādi [jīv nikāyāḥ ] jīvanikāy [bhaṇitāḥ ] kahe gaye haiṁ, [te ] ve [jīvāt anye ] jīvase anya haiṁ, [ca ] aur [jīvaḥ api ] jīv bhī [tebhyaḥ
te jīvathī che anya tem ja jīv tethī anya che. 182.