Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 182.

< Previous Page   Next Page >


Page 341 of 513
PDF/HTML Page 374 of 546

 

kahānajainaśāstramālā ]
jñeyatattva -prajñāpan
341
ath jīvasya svaparadravyapravr̥ttinivr̥ttisiddhaye svaparavibhāgaṁ darśayati

bhaṇidā puḍhavippamuhā jīvaṇikāyādh thāvarā ya tasā .

aṇṇā te jīvādo jīvo vi ya tehiṁdo aṇṇo ..182..
bhaṇitāḥ pr̥thivīpramukhā jīvanikāyā ath sthāvarāśca trasāḥ .
anye te jīvājjīvo‘pi ca tebhyo‘nyaḥ ..182..

punaraśuddhaniścayanayo bhavatyev . tatrāśuddhaniścayamadhye śuddhopayogaḥ kathaṁ labhyat iti śiṣyeṇ pūrvapakṣe kr̥te sati pratyuttaraṁ dadātivastvekadeśaparīkṣā tāvannayalakṣaṇaṁ, śubhāśubhaśuddhadravyāvalambanamupayog- lakṣaṇaṁ ceti; ten kāraṇenāśuddhaniścayamadhye‘pi śuddhātmāvalambanatvāt śuddhadhyeyatvāt śuddhasādhakatvācca śuddhopayogapariṇāmo labhyat iti nayalakṣaṇamupayogalakṣaṇaṁ ca yathāsaṁbhavaṁ sarvatra jñātavyam . atra yo‘sau rāgādivikalpopādhirahitasamādhilakṣaṇaśuddhopayogo muktikāraṇaṁ bhaṇitaḥ sa tu śuddhātmadravya- lakṣaṇāddhayeyabhūtācchuddhapāriṇāmikabhāvādabhedapradhānadravyārthikanayenābhinno‘pi bhedapradhānaparyāyārthikanayen bhinnaḥ . kasmāditi cet . ayamekadeśanirāvaraṇatven kṣāyopaśamikakhaṇḍajñānavyaktirūpaḥ, sa ca pāriṇāmikaḥ sakalāvaraṇarahitatvenākhaṇḍajñānavyaktirūpaḥ; ayaṁ tu sādisāntatven vinaśvaraḥ, sa ca anādyanantatvenāvinaśvaraḥ . yadi punarekāntenābhedo bhavati tarhi ghaṭotpattau mr̥tpiṇḍavināśavat dhyānaparyāyavināśe mokṣe jāte sati dhyeyarūpapāriṇāmikasyāpi vināśo bhavatītyarthaḥ . tat ev jñāyate śuddhapāriṇāmikabhāvo dhyeyarūpo bhavati, dhyānabhāvanārūpo na bhavati . kasmāt . dhyānasya vinaśvaratvāditi ..181.. evaṁ dravyabandhakāraṇatvāt mithyātvarāgādivikalparūpo bhāvabandha ev niścayen

bhāvārtha :parake prati pravartamān aisā śubh pariṇām vah puṇayakā kāraṇ hai aur aśubh pariṇām vah pāpakā kāraṇ hai; isaliye yadi kāraṇameṁ kāryakā upacār kiyā jāy to, śubhapariṇām vah puṇya hai aur aśubh pariṇām vah pāp . svātmadravyameṁ pravartamān aisā śuddha pariṇām mokṣakā kāraṇ hai; isaliye yadi kāraṇameṁ kāryakā upacār kiyā jāy to, śuddha pariṇām vah mokṣa hai ..181..

ab, jīvakī svadravyameṁ pravr̥tti aur paradravyase nivr̥ttikī siddhike liye svaparakā vibhāg batalāte haiṁ :

anvayārtha :[ath ] ab [sthāvarāḥ ca trasāḥ ] sthāvar aur tras aise jo [pr̥thivīpramukhāḥ ] pr̥thvī ādi [jīv nikāyāḥ ] jīvanikāy [bhaṇitāḥ ] kahe gaye haiṁ, [te ] ve [jīvāt anye ] jīvase anya haiṁ, [ca ] aur [jīvaḥ api ] jīv bhī [tebhyaḥ

sthāvar ane tras pr̥thvīādik jīvakāy kahel je,
te jīvathī che anya tem ja jīv tethī anya che. 182
.