Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 42.

< Previous Page   Next Page >


Page 71 of 513
PDF/HTML Page 104 of 546

 

kahānajainashāstramālā ]
gnānatattva -pragnāpan
71
ath gneyārthapariṇamanalakṣhaṇā kriyā gnānānna bhavatīti shraddadhāti

pariṇamadi ṇeyamaṭṭhan ṇādā jadi ṇev khāigan tassa .

ṇāṇan ti tan jiṇindā khavayantan kammamevuttā ..42..
pariṇamati gneyamarthan gnātā yadi naiv kṣhāyikan tasya .
gnānamiti tan jinendrāḥ kṣhapayantan karmaivoktavantaḥ ..42..

parichchhettā hi yatparichchhedyamarthan pariṇamati tanna tasya sakalakarmakakṣhakṣhayapravr̥uttasvābhāvik- parichchhedanidānamathavā gnānamev nāsti tasya; yataḥ pratyarthapariṇatidvāreṇ mr̥ugatr̥uṣhṇāmbhobhār- sambhāvanākaraṇamānasaḥ suduḥsahan karmabhāramevopabhuñjānaḥ sa jinendrairudgītaḥ ..42.. bauddhamatanirākaraṇamukhyatven gāthātrayan, tadanantaramindriyagnānen sarvagno na bhavatyatīndriyagnānen bhavatīti naiyāyikamatānusārishiṣhyasambodhanārthan cha gāthādvayamiti samudāyen pañchamasthale gāthāpañchakan gatam .. ath rāgadveṣhamohāḥ bandhakāraṇan, na cha gnānamityādikathanarūpeṇ gāthāpañchakaparyantan vyākhyānan karoti . tadyathā --yasyeṣhṭāniṣhṭavikalparūpeṇ karmabandhakāraṇabhūten gneyaviṣhaye pariṇamanamasti tasya kṣhāyikagnānan nāstītyāvedayati ---pariṇamadi ṇeyamaṭṭhan ṇādā jadi nīlamidan pītamidamityādivikalparūpeṇ yadi gneyārthan pariṇamati gnātātmā ṇev khāigan tassa ṇāṇan ti tasyātmanaḥ kṣhāyikagnānan naivāsti . athavā gnānamev nāsti . kasmānnāsti . tan jiṇindā khavayantan kammamevuttā tan puruṣhan karmatāpannan jinendrāḥ kartāraḥ uktavantaḥ .

ab, aisī shraddhā vyakta karate hain ki gney padārtharūp pariṇaman jisakā lakṣhaṇ hai aisī (gneyārthapariṇamanasvarūp) kriyā gnānamense utpanna nahīn hotī :

anvayārtha :[gnātā ] gnātā [yadi ] yadi [gneyan arthan ] gney padārtharūp [pariṇamati ] pariṇamit hotā ho to [tasya ] usake [kṣhāyikan gnānan ] kṣhāyik gnān [na ev iti ] hotā hī nahīn . [jinendrā:] jinendradevonne [tan ] use [karma ev ] karmako hī [kṣhapayantan ] anubhav karanevālā [uktavantaḥ ] kahā hai ..42..

ṭīkā :yadi gnātā gney padārtharūp pariṇamit hotā ho , to use sakal karmavanake kṣhayase pravartamān svābhāvik jānapanekā kāraṇ (kṣhāyik gnān) nahīn hai; athavā use gnān hī nahīn hai; kyoṅki pratyek padārtharūpase pariṇatike dvārā mr̥ugatr̥uṣhṇāmen jalasamūhakī kalpanā karanekī bhāvanāvālā vah (ātmā) atyanta duḥsah karmabhārako hī bhogatā hai aisā jinendronne kahā hai .

jo gney arthe pariṇame gnātā, na kṣhāyik gnān chhe; te karmane ja anubhave chhe em jinadevo kahe .42.