Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 42.

< Previous Page   Next Page >


Page 71 of 513
PDF/HTML Page 104 of 546

 

background image
ath gneyārthapariṇamanalakṣhaṇā kriyā gnānānna bhavatīti shraddadhāti
pariṇamadi ṇeyamaṭṭhan ṇādā jadi ṇev khāigan tassa .
ṇāṇan ti tan jiṇindā khavayantan kammamevuttā ..42..
pariṇamati gneyamarthan gnātā yadi naiv kṣhāyikan tasya .
gnānamiti tan jinendrāḥ kṣhapayantan karmaivoktavantaḥ ..42..
parichchhettā hi yatparichchhedyamarthan pariṇamati tanna tasya sakalakarmakakṣhakṣhayapravr̥uttasvābhāvik-
parichchhedanidānamathavā gnānamev nāsti tasya; yataḥ pratyarthapariṇatidvāreṇ mr̥ugatr̥uṣhṇāmbhobhār-
sambhāvanākaraṇamānasaḥ suduḥsahan karmabhāramevopabhuñjānaḥ sa jinendrairudgītaḥ
..42..
bauddhamatanirākaraṇamukhyatven gāthātrayan, tadanantaramindriyagnānen sarvagno na bhavatyatīndriyagnānen bhavatīti
naiyāyikamatānusārishiṣhyasambodhanārthan cha gāthādvayamiti samudāyen pañchamasthale gāthāpañchakan gatam
..
ath rāgadveṣhamohāḥ bandhakāraṇan, na cha gnānamityādikathanarūpeṇ gāthāpañchakaparyantan vyākhyānan karoti .
tadyathā --yasyeṣhṭāniṣhṭavikalparūpeṇ karmabandhakāraṇabhūten gneyaviṣhaye pariṇamanamasti tasya kṣhāyikagnānan
nāstītyāvedayati ---
pariṇamadi ṇeyamaṭṭhan ṇādā jadi nīlamidan pītamidamityādivikalparūpeṇ yadi gneyārthan
pariṇamati gnātātmā ṇev khāigan tassa ṇāṇan ti tasyātmanaḥ kṣhāyikagnānan naivāsti . athavā gnānamev
nāsti . kasmānnāsti . tan jiṇindā khavayantan kammamevuttā tan puruṣhan karmatāpannan jinendrāḥ kartāraḥ uktavantaḥ .
kahānajainashāstramālā ]
gnānatattva -pragnāpan
71
ab, aisī shraddhā vyakta karate hain ki gney padārtharūp pariṇaman jisakā lakṣhaṇ hai aisī
(gneyārthapariṇamanasvarūp) kriyā gnānamense utpanna nahīn hotī :
anvayārtha :[gnātā ] gnātā [yadi ] yadi [gneyan arthan ] gney padārtharūp [pariṇamati ]
pariṇamit hotā ho to [tasya ] usake [kṣhāyikan gnānan ] kṣhāyik gnān [na ev iti ] hotā hī
nahīn
. [jinendrā:] jinendradevonne [tan ] use [karma ev ] karmako hī [kṣhapayantan ] anubhav
karanevālā [uktavantaḥ ] kahā hai ..42..
ṭīkā :yadi gnātā gney padārtharūp pariṇamit hotā ho , to use sakal karmavanake
kṣhayase pravartamān svābhāvik jānapanekā kāraṇ (kṣhāyik gnān) nahīn hai; athavā use gnān hī
nahīn hai; kyoṅki pratyek padārtharūpase pariṇatike dvārā mr̥ugatr̥uṣhṇāmen jalasamūhakī kalpanā karanekī
bhāvanāvālā vah (ātmā) atyanta duḥsah karmabhārako hī bhogatā hai aisā jinendronne kahā hai
.
jo gney arthe pariṇame gnātā, na kṣhāyik gnān chhe;
te karmane ja anubhave chhe em jinadevo kahe
.42.