ath kevalināmiv sarveṣhāmapi svabhāvavighātābhāvan niṣhedhayati — jadi so suho va asuho ṇa havadi ādā sayan sahāveṇ .
yadi sa shubho vā ashubho na bhavati ātmā svayam svabhāven .
sansāro‘pi na vidyate sarveṣhān jīvakāyānām ..46..
yadi khalvekānten shubhāshubhabhāvasvabhāven svayamātmā na pariṇamate tadā sarvadaiv sarvathā nirvighāten shuddhasvabhāvenaivāvatiṣhṭhate . tathā cha sarva ev bhūtagrāmāḥ samastabandhasādhan- shūnyatvādājavañjavābhāvasvabhāvato nityamuktatān pratipadyeran . tachcha nābhyupagamyate; ātmanaḥ kr̥ute sati dūṣhaṇadvāreṇ parihāran dadāti ---jadi so suho va asuho ṇa havadi ādā sayan sahāveṇ yathaiv shuddhanayenātmā shubhāshubhābhyān na pariṇamati tathaivāshuddhanayenāpi svayam svakīyopādānakāraṇen svabhāvenāshuddhanishchayarūpeṇāpi yadi na pariṇamati tadā . kin dūṣhaṇan bhavati . sansāro vi ṇa vijjadi nissansārashuddhātmasvarūpātpratipakṣhabhūto vyavahāranayenāpi sansāro na vidyate . keṣhām . savvesin jīvakāyāṇan sarveṣhān jīvasaṅghātānāmiti . tathā hi --ātmā tāvatpariṇāmī, sa cha karmopādhinimitte sati spha ṭikamaṇirivopādhin gr̥uhṇāti, tataḥ kāraṇātsansārābhāvo na bhavati . ath matam ---sansārābhāvaḥ
ab, kevalībhagavānakī bhān̐ti samasta jīvoṅke svabhāv vighātakā abhāv honekā niṣhedh karate hain : —
anvayārtha : — [yadi ] yadi (aisā mānā jāye ki) [saḥ ātmā ] ātmā [svayam ] svayam [svabhāven ] svabhāvase (-apane bhāvase) [shubhaḥ vā ashubhaḥ ] shubh yā ashubh [na bhavati ] nahīn hotā (shubhāshubh bhāvamen pariṇamit hī nahīn hotā) [sarveṣhān jīvakāyānān ] to samasta jīvanikāyoṅke [sansāraḥ api ] sansār bhī [na vidyate ] vidyamān nahīn hai aisā siddha hogā ..46..
ṭīkā : — yadi ekāntase aisā mānā jāye ki shubhāshubhabhāvarūp svabhāvamen (-apane bhāvamen ) ātmā svayam pariṇamit nahīn hotā, to yah siddha huā ki (vah) sadā hī sarvathā nirvighāt shuddhasvabhāvase hī avasthit hai; aur isaprakār samasta jīvasamūh, samasta bandhakāraṇonse rahit siddha honese sansār abhāvarūp svabhāvake kāraṇ nityamuktatāko prāpta ho