ath kramakr̥utapravr̥uttyā gnānasya sarvagatatvan na siddhayatīti nishchinoti — upajjadi jadi ṇāṇan kamaso aṭṭhe paḍuchcha ṇāṇissa .
gneyabhūtānān parichchhedakā grāhakāḥ . akhaṇḍaikapratibhāsamayan yanmahāsāmānyan tatsvabhāvamātmānan yo‘sau pratyakṣhan na jānāti sa puruṣhaḥ pratibhāsamayen mahāsāmānyen ye vyāptā anantagnānavisheṣhāsteṣhān viṣhayabhūtāḥ ye‘nantadravyaparyāyāstān kathan jānāti, na kathamapi . ath etadāyātam — yaḥ ātmānan na jānāti sa sarvan na jānātīti . tathā choktam --‘‘eko bhāvaḥ sarvabhāvasvabhāvaḥ sarve bhāvā ekabhāvasvabhāvāḥ . eko bhāvastattvato yen buddhaḥ sarve bhāvāstattvatasten buddhāḥ ..’’ atrāh shiṣhya : – ātmaparignāne sati sarvaparignānan bhavatītyatra vyākhyātan, tatra tu pūrvasūtre bhaṇitan sarvaparignāne satyātmaparignānan bhavatīti . yadyevan tarhi chhadmasthānān sarvaparignānan nāstyātmaparignānan kathan bhaviṣhyati, ātmaparignānābhāve chātmabhāvanā kathan, tadabhāve kevalagnānotpattirnāstīti . parihāramāh — parokṣhapramāṇabhūtashrutagnānen sarvapadārthā gnāyante . kathamiti chet --lokālokādiparignānan vyāptignānarūpeṇ chhadmasthānāmapi vidyate, tachcha vyāptignānan parokṣhākāreṇ kevalagnānaviṣhayagrāhakan kathañchidātmaiv bhaṇyate .
bhāvārtha : — 48 aur 49vīn gāthāmen aisā batāyā gayā hai ki sabako nahīn jānatā vah apaneko nahīn jānatā, aur jo apaneko nahīn jānatā vah sabako nahīn jānatā . apanā gnān aur sabakā gnān ek sāth hī hotā hai . svayam aur sarva — in domense ekakā gnān ho aur dūsarekā na ho yah asambhav hai .
yah kathan ekadesh gnānakī apekṣhāse nahīn kintu pūrṇagnānakī (kevalagnānakī) apekṣhāse hai ..49..
anvayārtha : — [yadi ] yadi [gnāninaḥ gnānan ] ātmākā gnān [kramashaḥ ] kramashaḥ [arthān pratītya ] padārthoṅkā avalamban lekar [utpadyate ] utpanna hotā ho [tat ] to vah (gnān) [ na ev nityan bhavati ] nitya nahīn hai, [na kṣhāyikan ] kṣhāyik nahīn hai, [na ev sarvagatam ] aur sarvagat nahīn hai ..50..
jo gnān ‘gnānī’nu ūpaje kramashaḥ arath avalambīne, to nitya nahi, kṣhāyik nahi ne sarvagat nahi gnān e .50.