Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 50.

< Previous Page   Next Page >


Page 85 of 513
PDF/HTML Page 118 of 546

 

background image
ath kramakr̥utapravr̥uttyā gnānasya sarvagatatvan na siddhayatīti nishchinoti
upajjadi jadi ṇāṇan kamaso aṭṭhe paḍuchcha ṇāṇissa .
tan ṇev havadi ṇichchan ṇa khāigan ṇev savvagadan ..50..
utpadyate yadi gnānan kramasho‘rthān pratītya gnāninaḥ .
tannaiv bhavati nityan na kṣhāyikan naiv sarvagatam ..50..
gneyabhūtānān parichchhedakā grāhakāḥ . akhaṇḍaikapratibhāsamayan yanmahāsāmānyan tatsvabhāvamātmānan yo‘sau
pratyakṣhan na jānāti sa puruṣhaḥ pratibhāsamayen mahāsāmānyen ye vyāptā anantagnānavisheṣhāsteṣhān
viṣhayabhūtāḥ ye‘nantadravyaparyāyāstān kathan jānāti, na kathamapi
. ath etadāyātamyaḥ ātmānan na
jānāti sa sarvan na jānātīti . tathā choktam --‘‘eko bhāvaḥ sarvabhāvasvabhāvaḥ sarve bhāvā
ekabhāvasvabhāvāḥ . eko bhāvastattvato yen buddhaḥ sarve bhāvāstattvatasten buddhāḥ ..’’ atrāh shiṣhya :
ātmaparignāne sati sarvaparignānan bhavatītyatra vyākhyātan, tatra tu pūrvasūtre bhaṇitan sarvaparignāne
satyātmaparignānan bhavatīti
. yadyevan tarhi chhadmasthānān sarvaparignānan nāstyātmaparignānan kathan bhaviṣhyati,
ātmaparignānābhāve chātmabhāvanā kathan, tadabhāve kevalagnānotpattirnāstīti . parihāramāh
parokṣhapramāṇabhūtashrutagnānen sarvapadārthā gnāyante . kathamiti chet --lokālokādiparignānan vyāptignānarūpeṇ
chhadmasthānāmapi vidyate, tachcha vyāptignānan parokṣhākāreṇ kevalagnānaviṣhayagrāhakan kathañchidātmaiv bhaṇyate .
kahānajainashāstramālā ]
gnānatattva -pragnāpan
85
bhāvārtha :48 aur 49vīn gāthāmen aisā batāyā gayā hai ki sabako nahīn jānatā
vah apaneko nahīn jānatā, aur jo apaneko nahīn jānatā vah sabako nahīn jānatā . apanā gnān
aur sabakā gnān ek sāth hī hotā hai . svayam aur sarvain domense ekakā gnān ho aur
dūsarekā na ho yah asambhav hai .
yah kathan ekadesh gnānakī apekṣhāse nahīn kintu pūrṇagnānakī (kevalagnānakī) apekṣhāse
hai ..49..
ab, aisā nishchit karate hain ki kramashaḥ pravartamān gnānakī sarvagatatā siddha nahīn hotī :
anvayārtha :[yadi ] yadi [gnāninaḥ gnānan ] ātmākā gnān [kramashaḥ ] kramashaḥ
[arthān pratītya ] padārthoṅkā avalamban lekar [utpadyate ] utpanna hotā ho [tat ] to vah
(gnān) [ na ev nityan bhavati ] nitya nahīn hai, [na kṣhāyikan ] kṣhāyik nahīn hai, [na ev
sarvagatam ]
aur sarvagat nahīn hai
..50..
jo gnān ‘gnānī’nu ūpaje kramashaḥ arath avalambīne,
to nitya nahi, kṣhāyik nahi ne sarvagat nahi gnān e
.50.