jātan svayam samantan gnānamanantārthavistr̥utan vimalam .
rahitan tvavagrahādibhiḥ sukhamiti aikāntikan bhaṇitam ..59..
svayam jātatvāt, samantatvāt, anantārthavistr̥utatvāt, vimalatvāt, avagrahādi-
rahitatvāchcha pratyakṣhan gnānan sukhamaikāntikamiti nishchīyate, anākulatvaikalakṣhaṇatvātsaukhyasya .
yato hi parato jāyamānan parādhīnatayā, asamantamitaradvārāvaraṇen, katipayārthapravr̥uttamitarārtha-
bubhutsayā, samalamasamyagavabodhen, avagrahādisahitan kramakr̥utārthagrahaṇakheden parokṣhan gnānamatyanta-
utpannam . kin kartr̥u . ṇāṇan kevalagnānam . kathan jātam . sayan svayamev . punarapi kimvishiṣhṭam . samantan
paripūrṇam . punarapi kinrūpam . aṇantatthavitthaḍan anantārthavistīrṇam . punaḥ kīdr̥usham . vimalan sanshayādimal-
1. samanta = chāron or -sarva bhāgommen vartamān; sarva ātmapradeshonse jānatā huā; samasta; sampūrṇa, akhaṇḍa .
2. aikāntik = paripūrṇa; antim, akelā; sarvathā .
3. parokṣha gnān khaṇḍit hai arthāt vah amuk pradeshoṅke dvārā hī jānatā hai; jaise -varṇa ān̐kh jitane pradeshoṅke
dvārā hī (indriyagnānase) gnāt hotā hai; anya dvār banda hain .
4. itar = dūsare; anya; usake sivāyake .
5. padārthagrahaṇ arthāt padārthakā bodh ek hī sāth na hone par avagrah, īhā ityādi kramapūrvak honese khed
hotā hai .
102pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
ab, isī pratyakṣhagnānako pāramārthik sukharūp batalāte hain : —
anvayārtha : — [svayam jātan ] apane āp hī utpanna [samantan ] samant (sarva pradeshonse
jānatā huā) [anantārthavistr̥utan ] ananta padārthommen vistr̥ut [vimalan ] vimal [tu ] aur
[avagrahādibhiḥ rahitan ] avagrahādise rahit — [gnānan ] aisā gnān [aikāntikan sukhan ] aikāntik
sukh hai [iti bhaṇitan ] aisā (sarvagnadevane) kahā hai ..59..
ṭīkā : — (1) ‘svayam utpanna’ honese, (2) ‘samant’ honese, (3) ‘ananta -padārthommen
vistr̥ut’ honese, (4) ‘vimal’ honese aur (5) ‘avagrahādi rahit’ honese, pratyakṣhagnān
2aikāntik sukh hai yah nishchit hotā hai, kyoṅki ek mātra anākulatā hī sukhakā lakṣhaṇ hai .
(isī bātako vistārapūrvak samajhāte hain : — )
(1) ‘parake dvārā utpanna’ hotā huā parādhīnatāke kāraṇ (2) 3‘asamant’ honese 4itar
dvāroṅke āvaraṇake kāraṇ (3) ‘mātra kuchh padārthommen pravartamān’ hotā huā anya padārthoṅko
jānanekī ichchhāke kāraṇ, (4) ‘samal’ honese asamyak avabodhake kāraṇ ( — karmamalayukta
honese sanshay -vimoh -vibhram sahit jānaneke kāraṇ), aur (5) ‘avagrahādi sahit’ honese
kramashaḥ honevāle 5padārthagrahaṇake khedake kāraṇ (-in kāraṇoṅko lekar), parokṣha gnān atyanta