pappā iṭṭhe visaye phāsehin samasside sahāveṇ .
asya khalvātmanaḥ sasharīrāvasthāyāmapi na sharīran sukhasādhanatāmāpadyamānan pashyāmaḥ, yatastadāpi pītonmattakarasairiv prakr̥uṣhṭamohavashavartibhirindriyairime‘smākamiṣhṭā iti krameṇ viṣhayārthan vyāpāro dr̥ushyate chettat ev gnāyate duḥkhamastītyabhiprāyaḥ ..64.. evan paramārthenendriyasukhasya duḥkhasthāpanārthan gāthādvayan gatam . ath muktātmanān sharīrābhāve‘pi sukhamastīti gnāpanārthan sharīran sukh- kāraṇan na syāditi vyaktīkaroti — pappā prāpya . kān . iṭṭhe visae iṣhṭapañchendriyaviṣhayān . kathambhūtān . marane takakī paravāh na karake kṣhaṇik indriyaviṣhayommen kūd paṛate hain . yadi unhen svabhāvase hī duḥkh na ho to viṣhayommen rati hī na honī chāhiye . jisake sharīrakā dāh duḥkh naṣhṭa ho gayā ho vah bāhya shītopachāramen rati kyon karegā ? isase siddha huā ki parokṣhagnāniyoṅke duḥkh svābhāvik hī hai ..64..
ab, mukta ātmāke sukhakī prasiddhike liye, sharīr sukhakā sādhan honekī bātakā khaṇḍan karate hain . (siddha bhagavānake sharīrake binā bhī sukh hotā hai yah bāt spaṣhṭa samajhāneke liye, sansārāvasthāmen bhī sharīr sukhakā – indriyasukhakā – sādhan nahīn hai, aisā nishchit karate hain) : —
anvayārtha : — [sparshaiḥ samāshritān ] sparshanādik indriyān̐ jinakā āshray letī hain aise [iṣhṭān viṣhayān ] iṣhṭa viṣhayoṅko [prāpya ] pākar [svabhāven ] (apane shuddha) svabhāvase [pariṇamamānaḥ ] pariṇaman karatā huā [ātmā ] ātmā [svayamev ] svayam hī [sukh ] sukharūp (-indriyasukharūp) hotā hai [dehaḥ na bhavati ] deh sukharūp nahīn hotī ..65..
ṭīkā : — vāstavamen is ātmāke liye sasharīr avasthāmen bhī sharīr sukhakā sādhan ho aisā hamen dikhāī nahīn detā; kyoṅki tab bhī, mānon unmādajanak madirākā pān kiyā ho
jīv praṇamato svayamev sukharūp thāy, deh thato nathī. 65.