timiraharā yadi dr̥uṣhṭirjanasya dīpen nāsti kartavyam .
tathā saukhyan svayamātmā viṣhayāḥ kin tatra kurvanti ..67..
yathā hi keṣhāñchinnaktañcharāṇān chakṣhuṣhaḥ svayamev timiravikaraṇashaktiyogitvānna
tadapākaraṇapravaṇen pradīpaprakāshādinā kāryan, evamasyātmanaḥ sansāre muktau vā svayamev
sukhatayā pariṇamamānasya sukhasādhanadhiyā abudhairmudhādhyāsyamānā api viṣhayāḥ kin hi nām
kuryuḥ ..67..
vā yo‘sau divyo devadehaḥ so‘pyupachāran vihāy sukhan na karoti . visayavaseṇ du sokkhan dukkhan vā
havadi sayamādā kintu nishchayen nirviṣhayāmūrtasvābhāvikasadānandaikasukhasvabhāvo‘pi vyavahāreṇānādi-
karmabandhavashādviṣhayādhīnatven pariṇamya sānsārikasukhan duḥkhan vā svayamātmaiv bhavati, na cha deh
ityabhiprāyaḥ ..66.. evan muktātmanān dehābhāve‘pi sukhamastīti parignānārthan sansāriṇāmapi dehaḥ
sukhakāraṇan na bhavatītikathanarūpeṇ gāthādvayan gatam . athātmanaḥ svayamev sukhasvabhāvatvānnishchayen
yathā dehaḥ sukhakāraṇan na bhavati tathā viṣhayā apīti pratipādayati — jai yadi diṭṭhī naktañcharajanasya dr̥uṣhṭiḥ
timiraharā andhakāraharā bhavati jaṇassa janasya dīveṇ ṇatthi kāyavvan dīpen nāsti kartavyan . tasya
pradīpādīnān yathā prayojanan nāsti tah sokkhan sayamādā visayā kin tattha kuvvanti tathā
116pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
anvayārtha : — [yadi ] yadi [janasya dr̥uṣhṭiḥ ] prāṇīkī dr̥uṣhṭi [timiraharā ]
timiranāshak ho to [dīpen nāsti kartavyan ] dīpakase koī prayojan nahīn hai, arthāt dīpak kuchh
nahīn kar sakatā, [tathā ] usīprakār jahān̐ [ātmā ] ātmā [svayam ] svayam [saukhyan ] sukharūp
pariṇaman karatā hai [tatra ] vahān̐ [viṣhayāḥ ] viṣhay [kin kurvanti ] kyā kar sakate hain ? ..67..
ṭīkā : — jaise kinhīn nishācharoṅke (ullū, sarpa, bhūt ityādi) netra svayamev
andhakārako naṣhṭa karanekī shaktivāle hote hain isaliye unhen andhakār nāshak svabhāvavāle
dīpak -prakāshādise koī prayojan nahīn hotā, (unhen dīpak -prakāsh kuchh nahīn karatā,)
isīprakār — yadyapi agnānī ‘viṣhay sukhake sādhan hain’ aisī buddhike dvārā vyartha hī viṣhayoṅkā
adhyās (-āshray) karate hain tathāpi – sansāramen yā muktimen svayamev sukharūp pariṇamit is
ātmāko viṣhay kyā kar sakate hain ?
bhāvārtha : — sansāramen yā mokṣhamen ātmā apane āp hī sukharūp pariṇamit hotā hai;
usamen viṣhay akiñchitkar hain arthāt kuchh nahīn kar sakate . agnānī viṣhayoṅko sukhakā kāraṇ
mānakar vyartha hī unakā avalamban lete hain ..67..