athaivamabhyupagatānān puṇyānān duḥkhabījahetutvamudbhāvayati —
jadi santi hi puṇṇāṇi ya pariṇāmasamubbhavāṇi vivihāṇi .
jaṇayanti visayataṇhan jīvāṇan devadantāṇan ..74..
yadi santi hi puṇyāni cha pariṇāmasamudbhavāni vividhāni .
janayanti viṣhayatr̥uṣhṇān jīvānān devatāntānām ..74..
yadi nāmaivan shubhopayogapariṇāmakr̥utasamutpattīnyanekaprakārāṇi puṇyāni vidyanta itya-
bhyupagamyate, tadā tāni sudhāshanānapyavadhin kr̥utvā samastasansāriṇān viṣhayatr̥uṣhṇāmavashyamev
samutpādayanti . na khalu tr̥uṣhṇāmantareṇ duṣhṭashoṇit iv jalūkānān samastasansāriṇān viṣhayeṣhu
pravr̥uttiravalokyate . avalokyate cha sā . tato‘stu puṇyānān tr̥uṣhṇāyatanatvamabādhitamev ..74..
chennishchayen puṇyapāparahitaparamātmano viparītāni puṇyāni santi . punarapi kimvishiṣhṭāni .
pariṇāmasamubbhavāṇi nirvikārasvasamvittivilakṣhaṇashubhapariṇāmasamudbhavāni vivihāṇi svakīyānantabheden
bahuvidhāni . tadā tāni kin kurvanti . jaṇayanti visayataṇhan janayanti . kām . viṣhayatr̥uṣhṇām . keṣhām .
126pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
ab, isaprakār svīkār kiye gaye puṇya duḥkhake bījake kāraṇ hain, (arthāt tr̥uṣhṇāke
kāraṇ hain ) isaprakār nyāyase pragaṭ karate hain : —
anvayārtha : — [yadi hi ] (pūrvokta prakārase) yadi [pariṇāmasamudbhavānī ]
(shubhopayogarūp) pariṇāmase utpanna honevāle [vividhāni puṇyāni cha ] vividh puṇya [santi ]
vidyamān hain, [devatāntānān jīvānān ] to ve devon takake jīvoṅko [viṣhayatr̥uṣhṇān ] viṣhayatr̥uṣhṇā
[janayanti ] utpanna karate hain ..74..
ṭīkā : — yadi isaprakār shubhopayogapariṇāmase utpanna honevāle anek prakārake puṇya
vidyamān hain aisā svīkār kiyā hai, to ve (-puṇya) devon takake samasta sansāriyoṅko
viṣhayatr̥uṣhṇā avashyamev utpanna karate hain (aisā bhī svīkār karanā paṛatā hai) vāstavamen tr̥uṣhṇāke
binā; jaise joṅk (goñch)ko dūṣhit raktamen usīprakār samasta sansāriyoṅko viṣhayommen pravr̥utti
dikhāī na de; kintu vah to dikhāī detī hai . isaliye puṇyoṅkī tr̥uṣhṇāyatanatā abādhit hī hai
(arthāt puṇya tr̥uṣhṇāke ghar hain, aisā avirodharūpase siddha hotā hai) .
pariṇāmajanya anekavidh jo puṇyanun astitva chhe,
to puṇya e devānta jīvane viṣhayatr̥uṣhṇodbhav kare. 74.