yadi nāmaivan shubhopayogapariṇāmakr̥utasamutpattīnyanekaprakārāṇi puṇyāni vidyanta itya- bhyupagamyate, tadā tāni sudhāshanānapyavadhin kr̥utvā samastasansāriṇān viṣhayatr̥uṣhṇāmavashyamev samutpādayanti . na khalu tr̥uṣhṇāmantareṇ duṣhṭashoṇit iv jalūkānān samastasansāriṇān viṣhayeṣhu pravr̥uttiravalokyate . avalokyate cha sā . tato‘stu puṇyānān tr̥uṣhṇāyatanatvamabādhitamev ..74.. chennishchayen puṇyapāparahitaparamātmano viparītāni puṇyāni santi . punarapi kimvishiṣhṭāni . pariṇāmasamubbhavāṇi nirvikārasvasamvittivilakṣhaṇashubhapariṇāmasamudbhavāni vivihāṇi svakīyānantabheden bahuvidhāni . tadā tāni kin kurvanti . jaṇayanti visayataṇhan janayanti . kām . viṣhayatr̥uṣhṇām . keṣhām .
ab, isaprakār svīkār kiye gaye puṇya duḥkhake bījake kāraṇ hain, (arthāt tr̥uṣhṇāke kāraṇ hain ) isaprakār nyāyase pragaṭ karate hain : —
anvayārtha : — [yadi hi ] (pūrvokta prakārase) yadi [pariṇāmasamudbhavānī ] (shubhopayogarūp) pariṇāmase utpanna honevāle [vividhāni puṇyāni cha ] vividh puṇya [santi ] vidyamān hain, [devatāntānān jīvānān ] to ve devon takake jīvoṅko [viṣhayatr̥uṣhṇān ] viṣhayatr̥uṣhṇā [janayanti ] utpanna karate hain ..74..
ṭīkā : — yadi isaprakār shubhopayogapariṇāmase utpanna honevāle anek prakārake puṇya vidyamān hain aisā svīkār kiyā hai, to ve (-puṇya) devon takake samasta sansāriyoṅko viṣhayatr̥uṣhṇā avashyamev utpanna karate hain (aisā bhī svīkār karanā paṛatā hai) vāstavamen tr̥uṣhṇāke binā; jaise joṅk (goñch)ko dūṣhit raktamen usīprakār samasta sansāriyoṅko viṣhayommen pravr̥utti dikhāī na de; kintu vah to dikhāī detī hai . isaliye puṇyoṅkī tr̥uṣhṇāyatanatā abādhit hī hai (arthāt puṇya tr̥uṣhṇāke ghar hain, aisā avirodharūpase siddha hotā hai) .
pariṇāmajanya anekavidh jo puṇyanun astitva chhe, to puṇya e devānta jīvane viṣhayatr̥uṣhṇodbhav kare. 74.
126pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-