Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 84.

< Previous Page   Next Page >


Page 144 of 513
PDF/HTML Page 177 of 546

 

background image
athāniṣhṭakāryakāraṇatvamabhidhāy tribhūmikasyāpi mohasya kṣhayamāsūtrayati
moheṇ va rāgeṇ va doseṇ va pariṇadassa jīvassa .
jāyadi viviho bandho tamhā te saṅkhavaidavvā ..84..
mohen vā rāgeṇ vā dveṣheṇ vā pariṇatasya jīvasya .
jāyate vividho bandhastasmātte saṅkṣhapayitavyāḥ ..84..
evamasya tattvāpratipattinimīlitasya, mohen vā rāgeṇ vā dveṣheṇ vā pariṇatasya,
tr̥uṇapaṭalāvachchhannagartasaṅgatasya kareṇukuṭṭanīgātrāsaktasya pratidviradadarshanoddhatapravidhāvitasya cha
sindhurasyev, bhavati nām nānāvidho bandhaḥ
. tato‘mī aniṣhṭakāryakāriṇo mumukṣhuṇā
moharāgadveṣhāḥ samyagnirmūlakāṣhan kaṣhitvā kṣhapaṇīyāḥ ..84..
144pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
ab, tīnon prakārake mohako aniṣhṭa kāryakā kāraṇ kahakar usakā (-tīn prakārake
mohakā) kṣhay karaneko sūtra dvārā kahate hain :
anvayārtha :[mohen vā ] moharūp [rāgeṇ vā ] rāgarūp [dveṣheṇ vā ] athavā
dveṣharūp [pariṇatasya jīvasya] pariṇamit jīvake [vividhaḥ bandhaḥ ] vividh bandh [jāyate ] hotā
hai; [tasmāt ] isaliye [te ] ve (moh -rāg -dveṣh) [saṅkṣhapayitavyāḥ ] sampūrṇatayā kṣhay karane
yogya hain
..84..
ṭīkā :isaprakār tattva -apratipatti (-vastusvarūpake agnān) se band hue, moh-
rūp -rāgarūp yā dveṣharūp pariṇamit hote hue is jīvakoghāsake ḍherase ḍhan̐ke hue khekā saṅg
karanevāle hāthīkī bhān̐ti, hathinīrūpī kuṭṭanīke sharīramen āsakta hāthīkī bhān̐ti aur virodhī
hāthīko dekhakar, uttejit hokar (usakī or) dauṛate hue hāthīkī bhān̐ti
vividh prakārakā
bandh hotā hai; isaliye mumukṣhu jīvako aniṣhṭa kārya karanevāle is moh, rāg aur dveṣhakā yathāvat
moheṇ va rāgeṇ va doseṇ va pariṇadassa jīvassa moharāgadveṣhapariṇatasya mohādirahitaparamātmasvarūp-
pariṇatichyutasya bahirmukhajīvasya jāyadi viviho bandho shuddhopayogalakṣhaṇo bhāvamokṣhastadbalen jīv-
pradeshakarmapradeshānāmatyantavishleṣho dravyamokṣhaḥ, itthambhūtadravyabhāvamokṣhādvilakṣhaṇaḥ sarvaprakāropādeyabhūtasvā-
bhāvikasukhaviparītasya nārakādiduḥkhasya kāraṇabhūto vividhabandho jāyate
. tamhā te saṅkhavaidavvā yato
re ! moharūp vā rāgarūp vā dveṣhapariṇat jīvane
vidhavidh thāye bandh, tethī sarva te kṣhayayogya chhe
. 84.